علل خود فراموشی را ذکر کنید؟
خردنامه
بزرگنمايي:
ایران پرسمان - علل خود فراموشی را ذکر کنید؟
سوال
علل خود فراموشی را ذکر کنید؟
پاسخ
این که چرا انسان دچار «خود فراموشی» میشود، میتوان به دو علت اشاره کرد:
1ـ یکی از علتهای خود فراموشی، زمینههای تربیتی و روان شناختی نوجوانان است؛ زیرا روانشناسان، سنین نوجوانی را زمان جستجوی هویت دانستهاند. نوجوان درصدد است تا در دنیای پر آشوب و درعین حال متغیری که او را احاطه کرده است، جایگاه واقعی خود را بیابد و هویتی از خویش به دست آورد. نوجوانان برآنند تا هویت مورد نظر خود را بهگونهای که مایل هستند ایجاد کنند و بدین سؤال همیشگی پاسخ دهند که «ما کیستیم؟ و برای چه زندگی میکنیم؟».[1]
به گفته روانشناسان، اگر دوران حساس نوجوانی با کمک اولیاء و مربّیان، به خوبی و سلامت طی نشود و نوجوان شخصیت واقعی خویش را در نیابد، پیامدهای ناگوار، زندگی او را متلاطم خواهند ساخت، و او در نهایت دچار خود فراموشی یا از خود بیگانگی خواهد شد.
2ـ علت اساسی خود فراموشی، خدا فراموشی است؛اولین مرحله سقوط انسان به پرتگاه فسق و ضلالت، در اثر فراموش کردن خود و بیتوجهی به جایگاه و شرافت و مقامی است که به او داده شده است. گوشجان به کلام نورانی خداوند متعال در قرآن کریم میسپاریم که میفرماید:
«ولا تکونوا کالذین نسوا الله فانسیهم انفسهم اولئک هم الفاسقون».[2] و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به خود فراموشی گرفتار کرده. آنان به حقیقت بدکاران عالمند.
آری، فراموش کردن خدا سبب «خودفراموشی» میشود. انسان در اثر غوطهور شدن در لذّات مادّی و شهوات حیوانی هدف آفرینش خود را به دست فراموشی میسپارد؛ چرا که فراموش کردن خدا همواره با فراموش کردن صفات جمال و جلال او همراه است؛ از این رو انسانی که خدا را فراموش میکند، خود را مستقل و غنی و بی نیاز خواهد شمرد و بدین ترتیب، واقعیت و هویت انسانی خویش را از یاد خواهد برد.[3] چنین انسانی از فراهم آوردن توشهای برای فردای قیامت خود غافل خواهد ماند.
حضرت علیعلیه السلام در این باره میفرمایند:
«من نسی الله سبحانه انساه الله نفسه و اعمی قلبه».[4] کسی که خدا را فراموش کند، خدا هم او را فراموش میکند و چشم قلبش را نابینا میسازد.
منشأ تمام شرارتها، غفلت از خداست. بر اساس توجه به خداست که انصاف، عدالت، رحم و مروت در انسان زنده میشود.
همانگونه که گیاه در تاریکی میخشکد و برگهایش میریزد و ثمراتش از بین میرود، انسان نیز با فراموش کردن خدا تمام صفات خویش را از بین میبرد. شیطان وقتی میخواهد انسان را به گناه دعوت کند، اولین کاری که انجام میدهد این است که فکر انسان را از خدا بر میگرداند و به سمت مصالح و منافع و تعلقات سوق میدهد. وقتی انسان به خود توجه کرد، کوچک، حقیر و ضعیف میشود، همّتش پایین میآید، مسایل بزرگ را فراموش میکند و مسایل کوچک برای انسان تلخ میشود.
انسان به واسطه التفات به خود، یاد خدا را فراموش میکند و دقیقاً با چیزی که برای حفظ خود انجام میدهد صدمه میبیند.
چرا خداوند متعال مسأله حضرت آدم را در بهشت مکرر در قرآن ذکر میکند؟ برای این است که اول انسان فکر کند که من از حضرت آدم بالاتر نیستم و مواظب و مراقب باشد.[5] دل وقتی با خدا ارتباط برقرار کرد و به خداوند متعال مربوط شد، خود انسان متوجه است که چه کار باید بکند و چه نباید بکند. این دل به انسان امر به معروف و نهی از منکر میکند.
برخی از زمینه ها و علل دیگر عبارتند از:غفلت،بیماری های روانی، داشتن خانواده و دوستان عیاش و خوش گذران،گرفتارهای زندگی مدرن،نداشتن برنامه و مدیریت زمان،و…
پی نوشت ها:
[1] . شرفی، محمد رضا، دنیای نوجوان، تهران، انتشارات تربیت، چاپ دوم، 1372، ص 367.
[2] . حشر/19.
[3] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتاب الاسلامی، 1365، ج 23، ص 540.
[4] . آمدی، غررالحکم، فصل 77، حدیث 1214.
[5] . حائری شیرازی، محی الدین، تمثیلات، قم، انتشارات شفق، چاپ سوم، 1373، ج 1، ص 135.
علل خود فراموشی را ذکر کنید؟ / مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/378324/