بزرگنمايي:

من از ازدواج فراري ام! اولين جمله اي است که از او مي شنوم. زن خوش صحبت و خنده رويي که دائم مي خندد تا مبادا بغضش بترکد! او شش ماه است از همسرش به دليل اعتياد شديد جدا شده و همراه پسر پنج ساله اش در خانه پدر زندگي مي کند. اما ديگر از ازدواج بيزار است.

بيشتر که با او صحبت مي کنم کمي نرم تر مي شود و اولين شرط ازدواج مجددش را داشتن شرايط خوب مالي عنوان مي کند. مي گويد آنقدر سختي کشيده ام که ديگر هيچ چيز جز پسرم برايم مهم نيست.

اکثر کساني که ازدواج اولشان به دليل طلاق يا فوت همسرشان نتيجه اي نداشته است، ماه هاي اول يا حتي چند سال اول قاطعانه مي گويند حرف از ازدواج نزن. مخصوصا افرادي که طلاق مي گيرند به واسطه سختي هايي که کشيده اند، به ازدواج مجدد اظهار بي تمايلي مي کنند. آرزو هم از آن دسته است. زن بيست ونه ساله اي که از زندگي اولش مثل يک کابوس ياد مي کند و براحتي حاضر نيست دوباره تن به زندگي مشترک دهد. هرچند شروط ازدواجش همچنان نشان از احساس دارد و نه عقل. اکثر اين افراد مدتي بعد دوباره تصميم به ازدواج مي گيرند، اما به دليل يک تجربه ناموفق طبيعتا براي ازدواج دوم با محدوديت هاي ويژه اي روبه رو هستند.

متاسفانه برخي افراد وقتي مي خواهند دوباره ازدواج کنند، بيشتر به دليل فشارهاي خانوادگي و اجتماعي، فرار از تنهايي يا حتي براي رو کم کني همسر سابق و خانواده اش يا رفع نيازهاي عاطفي، جنسي و مالي و بدون در نظر گرفتن معيار مناسب و فقط براي فرار از شرايط موجود تن به ازدواج مجدد مي دهند. در حالي که کسي در ازدواج مجدد موفق تر است که بتواند فارغ از ازدواج اول با انگيزه هاي سالم و بهتري دست به انتخاب بزند.

خصوصيات مشترک در همه ازدواج هاي دوم

دکتر عليرضا ناصري، رئيس گروه سلامت رواني اجتماعي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي مي گويد: کساني که دو بار ازدواج مي کنند، معمولا داراي خصوصيات مشترکي هستند. از جمله اين که خودشان را بي تقصير مي دانند در حالي که در هر طلاقي طرف بي تقصير وجود ندارد.

شيرين زن سي و پنج ساله اي است که ازدواج اولش به دليل نداشتن تفاهم با همسرش به بن بست رسيد. خيلي مايل به صحبت نيست. چند کلمه اي هم که مي گويد از زمين و زمان و نداشتن بخت و اقبال شکايت مي کند. او دو سال پس از جدايي با مردي ازدواج کرد که به نظر خودش ابتدا کاملا بي عيب و نقص به نظر مي رسيد اما با گذشت زمان و ورود به زندگي مشترک، تمام ايرادهايي که در همسر سابقش وجود داشت، اين بار در زندگي جديدش جستجو مي کرد. در حالي که اصلا متوجه احساس وسواس گونه خود درباره مسائل کوچک نبود.

هر فردي پس از طلاق به ايراد و اشکال طرف مقابل بيشتر تاکيد و تکيه مي کند. ناصري مي گويد: تجربه نشان داده بيشتر افراد بعد از ازدواج مجدد به دنبال عيب و ايرادهاي طرف مقابل هستند و به نقش و سهم خود و کم و کاستي هايي که در انتخاب همسر و زندگي مشترک داشته اند، توجه چنداني نمي کنند. رفتار و رويه زندگي گذشته نيز به طور معمول در زندگي مشترک آينده تکرار مي شود. رفتار و عملکرد همسران در زندگي مشترک اول و دوم از ثبات و پايداري نسبي برخوردار است.

مشکلات حل نشده با همسر سابق

يکي از مهم ترين نکته ها در ارتباط با ازدواج دوم که مي تواند تاثيرگذار باشد، موضوع مشکلات حل نشده با همسر سابق است.

البته اين امر در همه ازدواج هاي مجدد اتفاق نمي افتد. ناصري در اين مورد مي گويد: به هر حال زندگي هايي که منجر به طلاق شده داراي مجموعه اي از تعارض ها، مشکلات و درگيري هايي بوده که کار را به طلاق کشانده است. مقداري از اين مشکلات پس از جدايي و به دليل نبود همسر به مرور زمان فراموش مي شود، اما برخي مسائل همچان پابرجا مي ماند. درصد قابل توجهي از اين مشکلات به دليل فرزندان ازدواج سابق است. بعضي از اين مشکلات از طريق فرزندان به دليل حل نشدن مشکلات بين والدين و فرزندان به زندگي جديد سرايت مي کند.

همچنين مقدار قابل ملاحظه اي از رفتار و عملکرد همسران در زندگي مشترک از طريق برخورد با همسر سابق آشکار مي شود.

به عبارتي پنهاني ترين رفتار فرد در برخورد با همسر سابق خود را نشان مي دهد. مثلا ممکن است فرد پنهان کاري هايي در ازدواج دوم داشته باشد که با پرس و جو مي توان تا حدودي به شناخت دست يافت.

نه تنها در ازدواج دوم بلکه در اولين ازدواج نيز نامزدي ها و عقدهايي که به هم خورده است بايد مورد بررسي قرار گيرد.

عشق و ازدواج دوم

هر زن و مردي به ارتباطي لطيف و عاشقانه با همسر نياز دارد. حتي همسراني که به عشق نيازمندند به طور نسبي مشکلات و اختلافاتي با يکديگر دارند، اما اين اختلافات کمرنگ تر از عشق ميان آنهاست.

برخورداري از ارتباطي عاشقانه با همسر، احساسي بسيار ارزشمند است. اين اتفاق مي تواند در ازدواج دوم نيز رخ دهد.

يکي از معيارهاي سنجش موفقيت در ازداوج دوم، ارتباط عاشقانه و موفقي است که بين زن و شوهر به وجود مي آيد. اين افراد عبارت «گل بي عيب خداست» را کاملا درک کرده اند.

همه ازدواج هاي دوم اگر با بررسي هاي لازم انجام شده باشد به اندازه ازدواج اول شانس موفقيت دارند. بسياري از کساني که تجربه زندگي مشترک را دارند، قدر زندگي را بهتر مي دانند. افراد معمولا پس از طلاق در حد و اندازه هايي نسبت به مشکلات خود در زندگي گذشته شان آگاهي پيدا مي کنند که البته کافي نيست.

ناصري علاوه بر وجود علاقه ميان همسران، ديگر شرط موفقيت اين دسته از افراد را بسته به اين مي داند که فرد يک بازه زماني قابل قبولي را سپري کرده باشد، در حالي که يکي از دلايل شکست در ازدواج دوم همين بازه زماني است، چراکه هنوز مشکلات روحي و رواني فرد پابرجاست در حالي که زندگي مشترک قبلي بسته شده است.

همچنين کساني که به ازدواج مجدد اقدام مي کنند، اگر داراي فرزند باشند، شرايطشان کمي متفاوت است. اين افراد به دليل داشتن فرزند، ديرتر ازدواج مي کنند. برخي از آنها نيز بعد از بزرگ شدن فرزندانشان به ازدواج مجدد اقدام مي کنند.

با فرزندان همسرمان چگونه رفتار کنيم؟

معمولا فرزندان اگر در سنين حساس کودکي يا نوجواني باشند به ازدواج پدر يا مادرشان واکنش منفي نشان مي دهند، اما نحوه رفتار فرزند در مقابل ناپدري يا نامادري بستگي زيادي به برخورد طرف مقابل دارد.

نکته بسيار مهم در اين زمينه خودجوشي و طبيعي بودن عواطف و احساسات است. تجربه نشان داده است، فرد اگر به معناي واقعي همسرش را دوست داشته باشد به طور عادي فرزندان او را که حاصل ازدواج و زندگي گذشته اش هستند نيز دوست خواهد داشت.

ناصري، روان شناس معتقد است: چنانچه فرد ملاحظه کند فرزندش نيز مورد علاقه و احترام همسرش است، چنين امري روي نگرش و علاقه مندي او به همسر دوم اثر مثبت و سازنده اي دارد. حتي در بعضي موارد فرد با مشاهده بي مهري هاي بي دليل همسرش به فرزندش احساسي ناخوشايند به شريک زندگي خويش در ازدواج دوم پيدا مي کند.

ناصري اشتباه ديگر افراد را در اين مورد مجبور کردن فرزند بويژه در سنين کم به گفتن «مامان» يا «بابا» به شخص تازه وارد در خانواده مي داند: گاهي در برخي خانواده ها مي بينيم که کودک را به گفتن بابا يا مامان مجبور مي کنند. در حالي که کودک اگر خودش نخواهد طرف مقابل را مادر يا پدر خطاب کند، اين اجبار اثر سوء خواهد داشت.

شهين ، دختر بيست و چهار ساله اي است که پدرش پس از جدايي اقدام به ازدواج مجدد کرد در حالي که او هشت سال و برادرش 12 سال داشتند. او در مورد رابطه خود و برادرش با همسر پدرش مي گويد هميشه تلفظ واژه مامان برايمان سخت بوده است و هيچ گاه نتوانستم نامادري ام را مامان صدا کنم، اما رابطه ما هميشه مسالمت آميز بوده و سعي کرده ايم باهم کنار بياييم، اما برادرم هرگز نتوانست با اين مساله کنار بيايد. شهين دليل عکس العمل برادرش را وابستگي شديد به مادرشان مي داند.

کودکاني که پدر و مادرشان به علت جدايي اقدام به ازدواج مجدد مي کنند، شرايط سخت تري را مي گذرانند، زيرا کمتر حاضر به پذيرش عضو جديد خانواده مي شوند.

بهتر است در اين مورد تصميم را به عهده خود کودک بگذاريم و به او زمان بدهيم تا بتواند با اين مساله کنار بيايد.