بزرگنمايي:

شايد شما هم جزو افرادي باشيد که گرفتن يک کار برايشان اهميت بالايي دارد و براي داشتن آن از هيچ تلاشي دريغ نمي کنند. به طور مثال، درس مرتبط با آن را مي خوانند يا دوره هاي لازم براي به دست آوردن شغل موردنظر را مي گذرانند. اين افراد پس از رسيدن به شغل موردنظر، با همه وجود کار مي کنند و دوست دارند به مقام هاي بالا برسند. براي اين منظور شبانه روز تلاش مي کنند، زود سرکار حاضر و دير خارج مي شوند. اين افراد وجدان کاري بالا دارند اما نمي دانند زندگي خود را ناديده گرفته اند.

آنها خيلي راحت از دوستان خود دور مي شوند و در جمع هاي آنها حاضر نمي شوند. همه زندگي خود را وقف کار مي کنند و فکر و ذهنشان مي شود پيشرفت و بالا رفتن.

اين کار بسيار خطرناک است. شما پس از مدتي احساس خستگي زياد ناشي از کار پيدا خواهيد کرد. ديگر فرد بشاش و سرحال قبل نخواهيد بود. مشکلات سلامتي پيدا مي کنيد و ديگر همچون گذشته تمايل و علاقه اي به شغل خود نخواهيد داشت. اين نوع کار کردن باعث افزايش استرس و خستگي هاي ناشي از آن مي شود.
استرس ناشي از کار چيست؟

شايد جالب باشد بدانيد بسياري از خانم ها حتي پيش از 30 سالگي احساس خستگي مي کنند. يکي از روانشناسان برجسته آمريکايي – ديويد بالارد – خستگي هاي فکري ناشي از کار را به عنوان دوره اي تعريف مي کند که افراد حس بيزاري يا بي ميلي به شغل خود پيدا مي کنند و از انجام آن دلزده هستند و اين احساس باعث پايين آمدن کارايي آنها نيز مي شود.

برخي از اين خستگي ها منجر به ايجاد استرس هاي دايمي در فرد مي شوند. در چنين شرايطي همه تلاش هاي شما در راستاي کنار آمدن و برطرف کردن مسايل استرس زا خواهد بود. در ضمن، استرس ناشي از کار مي تواند سلامت، شادکامي، روابط و حتي کارايي شما در شغلتان را تحت تاثير قرار دهد و باعث ويراني آنها شود.

براي پيشگيري از چنين معزلي بسيار مهم است بدانيد که بايد مراقب چه مسايل و نشانه هايي باشيد. در اين مطلب 10 نشانه اي که دکتر بالارد در مورد آنها هشدار داده است را ذکر کرده ايم.

1. خستگي

يکي از نشانه هاي استرس کاري اين است که هميشه احساس خستگي داشته باشيد. اين خستگي مي تواند روحي، ذهني يا حتي فيزيکي باشد. در اين حالت تصور مي کنيد هيچ انرژي اي براي انجام کارهاي خود نداريد.

2. بي انگيزه گي

هنگامي که تصور مي کنيد براي انجام کارهاي روزمره خود اشتياقي نداريد يا ديگر هيچ انگيزه دروني براي کار کردن نداريد، احتمالا دچار خستگي ذهني ناشي از کار شده ايد. اين احساس باعث مي شود تا صبح سخت از خواب بيدار شويد و خيلي سخت خود را به محل کار خود برسانيد.

3. نااميدي، بدبيني و ديگر احساسات منفي

ممکن است اين احساس به شما دست دهد که کار شما هيچ اهميتي ندارد يا اشتياق خود را براي انجام کاري که هميشه دوست داشته ايد را از دست بدهيد. شايد تصور کنيد بدبين تر از پيش شده ايد. از آنجا که همه افراد بر اساس شرايط خود دچار احساسات منفي مي شوند، بايد تشخيص دهيد چه مواقعي اين احساسات در شما زياد و غيرنرمال مي شوند.

4. مشکلات ادراکي

خستگي هاي ناشي از استرس هاي زياد کاري باعث مي شود تا افراد قدرت تمرکز و توجه خود را تا حدي از دست بدهند. هنگامي که استرس داريم همه حواس ما پرت مسايل منفي است و آنها را تهديدي براي خود مي دانيم. به طور کوتاه مدت اين نوع ترس ها مي تواند ما را در حل مشکلات کمک کنند اما مغز و بدن انسان طوري طراحي شده که فقط در مدت کوتاهي اين کار را انجام مي دهد و پس از زماني به حالت و عملکرد عادي خود باز مي گردد. هنگامي که اضطراب همه وجود فرد را فرامي گيرد، تمرکز روي نگراني ها ادامه پيدا مي کند و ديگر قادر نيست به راحتي روي مسايل ديگر تمرکز کند.

اضطراب باعث مي شود تا افراد قدرت تصميم گيري و تمرکز خود را از دست بدهند. ممکن است احساس کنيد فراموشکار شده ايد و خيلي سخت خاطرات و اتفاقات را به ياد بياوريد.

5. در رفتن از زير کار

آيا مطمئن نيستيد که دچار استرس ناشي از کار شده ايد؟ خيلي ساده مي توانيد عملکرد کنوني خود را با عملکرد سال هاي پيش مقايسه کنيد. از آنجايي که استرس ناشي از کار در طولاني مدت ايجاد مي شود، سعي کنيد دوره طولاني تري را مورد بازبيني قرار دهيد تا متوجه شويد آيا از تلاش خود کم کرده يا دچار استرس حاد شده ايد يا خير.

6. مشکلات ارتباطي در خانه يا محل کار

اين مشکل به دو شکل خود را نشان مي دهد: يا با همکاران و اعضاي خانواده خود هميشه مشکل داريد و با آنها بحث و دعوا مي کنيد، يا عقب نشيني و سعي مي کنيد با همکاران يا حتي در خانه کمتر حرف بزنيد و ارتباط نزديک با کسي برقرار نکنيد.

7. مراقب خود نبودن

هنگامي که افراد از استرس هاي ناشي از کار رنج مي برند بسيار تمايل به آسيب رساندن به خود دارند. به طور مثال، زياد سيگار مي کشند، غذاهاي غيرمفيد مي خورند، تحرک ندارند يا درست و کامل نمي خوابند. خوددرماني نيز از ديگر اشکالات اين افراد است: آنها خودسرانه قرص خواب مصرف مي کنند. يا صبح ها براي سرحال بودن قهوه زياد مي نوشند.

8. بيش از حد به کار فکر کردن ... حتي وقتي سرکار نيستيد

اگر حتي زماني که کار نمي کنيد نيز همچنان کار و مسايل کاري هستيد، احتمالا دچار استرس ناشي از کار شده ايد. براي دروي از اين وضعيت بغرج بايد پس از انجام کارها به خود و نيازهايتان توجه کنيد.

9. کاهش رضايت و شادکامي عمومي

استرس ناشي از کار مي تواند رضايت و خرسندي شما از شغل و حتي زندگي شخصيتان را از بين ببرد. اين مساله مي تواند در همه مراحل و شرايط زندگي شما مشکل ايجاد کند و از هيچ رابطه اي يا حتي زندگي رضايت نداشته باشيد و هميشه تصور کنيد در مخمصه گير افتاده ايد.

10. مشکلات سلامتي

استرس هاي طولاني مدت، دايم و جدي مي تواند به سلامت فرد آسيب برساند. از جمله مي توان به مشکلات گوارشي، ناراحتي هاي قلبي و چاقي مفرط اشاره کرد.

نشانه هاي مبتلا بودن به استرس ناشي از کار را از ديد دکتر بالارد برايتان ذکر کرديم. اکنون زمان آن رسيده که بدانيد آيا خسته ي کار هستيد يا خير؟ اگر تشخيص داديد که اين نشانه ها در شما وجود دارد و شما نيز انسان مضطربي هستيد، مي توانيد از راهکارهاي زير براي برطرف کردن آن استفاده کنيد.

به طور مرتب تمدد اعصاب کنيد

مهم نيست که براي تمدد اعصاب خود کتاب مي خوانيد، به ملاقات دوستان مي رويد يا مديتيشن، پياده روي يا به موسيقي گوش مي کنيد. مهم اين است که هميشه و به طور مرتب براي ريلکس کردن زمان بگذاريد.

پرورش زندگي غيرکاري

مسايل غيرکاري در زندگي غيرکاري خود پيدا کنيد که شما را درگير و مشغول کنند؛ همچون يک سرگرمي، ورزش يا حتي فعاليت هاي داوطلبانه در گروه هاي خاص.

قطع اتصال

با اينکه فناوري هاي ارتباطي کارکردهاي مفيد بسياري دارند اما مي توانند در زندگي خصوصي، مسافرت و روابط اجتماعي افراد مضطرب ناشي از کار، اشکال ايجاد کند. براي برطرف کردن اين مشکل بهتر است مثلا هنگام شام موبايل يا کامپيوتر خود را کنار بگذاريد و همه حواس خود را به خانواده و غذاي بدهيد که صرف مي کنيد.

به اندازه کافي خوابيدن

محققان اعلام کرده اند خواب کمتر از شش ساعت در شب يکي از دلايل ايجاد استرس هاي ناشي از کار است زيرا خواب کم در عملکرد کاري فرد و پايين آمدن کارايي او تاثير مستقيم دارد. خواب کم منجر به خستگي، کاهش انگيزه، حساسيت زياد نسبت به اتفاق هاي استرس زا، ضعيف شدن قابليت هاي مغزي و باعث افزايش اشتباه و تصميم گيري هاي غلط مي شود. برعکس اين مساله نيز کاملا درست است: خواب کافي باعث افزايش عملکرد و بهبود حافظه افراد مي شود. يکي از روشهاي کاهس استرس کاري داشتن خواب کامل و مناسب در شبانه روز است.

منظم بودن

اغلب افرادي که از اضطراب هاي ناشي از کار رنج مي برند، بيشتر مواقع کارهايي که بايد انجام شوند را فراموش مي کنند يا آنها را درست و کامل انجام نمي دهند. بايد برنامه ريزي داشته باشيد و منظم باشيد. ذهن خود را خالي و فهرستي از کارهاي خود را تهيه و در آخر آنها را اولويت بندي کنيد. براي راحتي بيشتر مي توانيد از سيستم هاي الکترونيک يادآوري کننده استفاده کنيد. به اين ترتيب نگران عقب افتادن کارهاي خود نخواهيد بود.

شناخت مسايل

بسيار مهم است که شرايط و نشانه هاي فيزيکي ناشي از استرس زياد را بشناسيد: سردردهاي زياد، گرفتگي شانه ها، گردن درد و معده دردهاي مداوم و شديد. در مورد سلامت ذهني بايد بدانيد که استرس باعث ايجاد افسردگي مي شود و افسردگي به بيشتر شدن استرس ها و خستگي هاي ناشي از کار مي افزايد. بنابراين، اگر مشکلات شما جدي هستند و هر روز بيشتر مي شوند بايد حتما از متخصص کمک بگيريد. فقط به خانواده و دوستان اکتفا نکنيد و حتما نزد مشاور يا روانشناس برويد.

مرز بين خود و ديگران را بشناسيد

استرس مي تواند دروني يا برگرفته از مسايل بيروني باشد. در مورد منشا داخلي بايد از خود بپرسيد: «اين از کجا آمده است؟» پاسخ اين سوال کمک مي کند تا متوجه شويد چه چيزي باعث استرس شما شده است و چگونه مي توانيد آن را برطرف و انگيزه کاري خود را حفظ کنيد.

اما برخي از اضطراب ها ناشي از کار هستند. در تحقيقاتي که در سال 2011 ميلادي در آمريکا صورت گرفت، بيش از دوسوم کارمندان اعلام کردند کارفرمايان آنها مي خواهند در نتيجه رکود اقتصادي، هزينه ها را تا حد امکان کاهش دهند. اين هدف نيز به صورت تعديل نيرو، کم کردن دستمزدها، دادن اضافه کار، زياد کردن ساعات کاري و ... انجام مي شود. اين مساله باعث افزايش تقاضا از کارکنان و باعث مي شود تا نيروي کار متوجه شود ميزان حقوق دريافتي با کار و تلاشي که انجام مي دهد برابر نيست و همين باعث استرس و خستگي زياد مي شود.