بزرگنمايي:

به گذشته برگرديد. روزهايي را به ياد بياوريد که پدر و مادرهاي ديگر را قضاوت مي کرديد. همان وقتي که اگر يک مادر کلافه و خسته را با موهاي نامرتبش مي ديديد، در صندلي قضاوت مي نشستيد و مي گفتيد «اين چطور مادري است؟» يا با خودتان مي گفتيد «من هيچ وقت سر پسر کوچکم داد نمي زنم و يا اجازه نمي دهم نوشابه بخورد. نه من هرگز به اين شيوه کودکم را تربيت نمي کنم.»

زمان گذشته است! اکنون پدر يا مادر شده ايد. شما تمام تلاشتان را مي کنيد تا شيوه هاي کهنه و اشتباه را به کار نبريد. هر روز مي توانيد مطالب زيادي درباره فرزندپروري بخوانيد و نکات مهم در پرورش يک کودک سالم را رعايت کنيد. اما ممکن است با وجود علم به بسياري از نکات تربيتي باز هم به همان شيوه سنتي عمل کنيد و يا در برابر بعضي از رفتارهاي کودک واکنش هايي ناشيانه و سهل انگارانه اي داشته باشيد.

پدر و مادرهاي زيادي هستند که سوگند خورده اند تا شيوه هاي غلط را به کار نبرند اما ناخودآگاه و بدون توجه به شرايط و يا گير افتادن در موقعيت هاي خاص سوگندشان را فراموش مي کنند. آيا شما هم به خودتان قول داده بوديد که اين قوانين را نقض نکنيد؟

خواباندن بچه در اتاق پدر و مادر؟ هرگز!

آيا شما هم در دوران بارداري به اين تصميم قاطع رسيده بوديد که اتاق بچه را از همان ابتداي تولد جدا کنيد و سختي هاي شيردهي و بيداري هاي شبانه را تحمل کنيد تا کودک به اتاق خواب خودش عادت کند؟ آيا توانسته ايد اين شيوه را عملي کنيد و يا مانند بسياري از مادر و پدرها نيمه هاي شب وقتي گيج خواب و کلافه هستيد کودک را بغل کرده ايد و به اتاق خواب خودتان برده ايد؟ بيشتر والدين تسليم اين موقعيت مي شوند و تا چند سال بعد تلاش مي کنند تا به کودکشان ياد بدهند در تخت خواب خودش بخوابد.

ايده هاي تربيت بسيار خوبي براي کودکان وجود دارند اما وقتي پدرومادر مي شويد مثل دانش آموزي هستيد که بايد چيزهاي تازه تري بياموزيد. نکته هاي ظريف تربيتي فقط وقتي به کار مي آيند که شما دقيقاً در موقعيت هاي مشابه آن قرار گرفته باشيد. مثلاً در مورد شيوه هاي خواب کودکان ايده ها و پيشنهادات متفاوتي وجود دارند. کودک شما نيز انسان منحصر به فردي است. ممکن است کودکتان با کمي نوازش و يک بوسه به خواب برود. ممکن است تمام شب را بدون اينکه حتي يک بار بيدار شود تا صبح بخوابد. ممکن است امنيت رواني کودکتان با به آغوش گرفتن يک خرس عروسکي يا روشن کردن يک چراغ خواب تأمين شود. شايد دخترتان کمي حساس تر از کودکان ديگر باشد و يا به خاطر يک اتفاق نامنتطره دچار اضطراب باشد. اگر در هر يک از اين شرايط متفاوت قرار بگيريد ديگر نمي توانيد از يک قانون کلي مثل اينکه «کودک بايد در اتاق خودش بخوابد» پيروي کنيد.

اکنون که پدر يا مادر شده ايد بهتر درک مي کنيد که قانون هاي کلي و روش هاي ايده آل تربيتي بايد با شرايط شما و فرزندتان سازگار باشند. يادتان باشد اگر کودکتان مشکلاتي در مورد خواب دارد بايد شيوه هاي متفاوت را امتحان کنيد تا بتوانيد روش مناسب را پيدا کنيد.

هرگز به بچه فست فود و چيپس و پفک نمي دهم!

روزي را به ياد بياوريد که با همسرتان در يک رستوران کودکي را مشغول خوردن همبرگر و نوشابه ديديد و تعجب کرديد که پدر و مادرها چطور مي توانند به کودک دو ساله نوشابه بدهند و گفتيد «من هيچ وقت به بچه ام نوشابه نمي دهم.» اما حالا که به رستوران مي رويد کودکتان با اصرار زياد از شما نوشابه مي خواهد و يا در مغازه شما را با گفتن «من پفک مي خوام کلافه مي کند.» آيا اين مشکل شماست که نتوانسته ايد او را از خوردني هاي بي فايده و مضر دور کنيد؟ آيا اگر در دو سالگي براي کودک پفک نخريديد در 10 سالگي هم اينقدر کنترل براي خوردني ها داريد؟

تغذيه کودک با غذاي سالم خانگي وظيفه شما است اما آيا روزي که خسته از کار به خانه مي آييد، فرصت کمي داريد و يا به هر دليلي مشکلي داشتيد و نتوانستيد غذاي خانگي تهيه کنيد و مجبور باشيد از يک رستوران غذا بخريد بايد دچار عذاب وجدان شويد؟ بچه ها عاشق غذاهاي فست فودي و خوراکي هاي خوش طعمي مثل چيپس و پفک هستند. شما تا مدتي مي توانيد براي خوردن اين نوع خوراکي ها محدوديت ايجاد کنيد و به کودک بفهمانيد ارزش غذايي اين نوع مواد بسيار پايين است. علاقه به نمک، شکلات و نوشيدني هاي قندي را فقط مي توانيد با محدوديت و تغيير ذائقه در کودکتان کم کنيد.

به کودک اجازه بدهيد در رستوران نوشابه مورد علاقه اش را سفارش بدهد اما شما نبايد هر روز به درخواست کودک براي خوردن آب ميوه ها و نوشابه هاي مضر پاسخ بدهيد. اگر نمي خواهيد پدر و مادري سهل انگار باشيد فقط با شيوه درست زندگي مي توانيد به هدفتان برسيد. کودک را به ميوه و سبزي هاي تازه علاقمند کنيد. غذاهايي خلاقانه و متفاوت و متنوع درست کنيد. مطمئن باشيد که ذائقه کودکتان به سمت غذاهاي سالم تغيير مي کند.

تماشاي تلويزيون؟ هرگز!

هميشه به دوستتان که اجازه مي داد تا کودکش چند ساعت پاي تلويزيون بنشيند انتقاد مي کرديد و از مضرات تماشاي تلويزيون براي کودکان گفته ايد. اما اکنون وقتي کودک خودتان مدام غر مي زند که «با من بازي کن» و شما يا کار داريد يا خسته هستيد و يا نمي توانيد پا به پاي او ساعت ها بازي کنيد ناچار مي شويد به کودک پيشنهاد بدهيد تا کارتون تماشا کند، فيلم ببيند و يا برود سراغ بازي هاي کامپيوتري اش! شما خيلي خوب آسيب هاي رسانه ها و تکنولوژي ها را مي شناسيد اما مجبور مي شويد براي سرگرم شدن کودک از همين ابزارها استفاده کنيد.

بازي با کودکان بسيار جالب و سرگرم کننده است. اما شما نيز محدوديت هاي زماني براي رسيدگي به همه امور زندگي تان داريد. در اين شرايط چه بايد بکنيد. تنها راه اين است که از راهکارهاي پيشنهادي براي برنامه ريزي و سرگرم کردن بچه ها استفاده کنيد. شايد نتوانيد تمام راهکارها را با همان شيوه هاي پيشنهادي به کار ببنديد. مثلاً نتوانيد براي کتاب خواندن، بازي کردن، پارک رفتن برنامه ريزي دقيق داشته باشيد. اما بايد طوري برنامه ريزي کنيد که تماشاي بيش از اندازه تلويزيون را محدود کنيد. اجازه ندهيد در اين پروژه شکست بخوريد. قانون بگذاريد و تا آنجا که مي توانيد جلوي قانون شکني ها را بگيريد.

آرامشم را از دست بدهم؟ هرگز!

آيا براي شما پيش آمده بود که صداي بلند همسايه را بشنويد که بر سر کودک 3 ساله اش داد مي زند يا تهديدش مي کند؟ لابد مي گفتيد «چطور ممکن است مادر يا پدري سر يک بچه کوچک و مظلوم فرياد بزند.» اما حالا کودکتان يک خرابکاري بزرگ به راه مي اندازد. گوشي تلفنتان را مي سوزاند يا يک وسيله ارزشمند را خراب مي کند. خيلي طبيعي است که يک داد بزنيد و او را به خاطر کارش توبيخ کنيد. آيا شما پدر و مادر بدي هستيد؟ آيا واکنش شما به اين معني است که شما رفتار مناسب با کودک را نمي دانيد؟

قضاوت ديگران کار آساني است. خيلي راحت است که بگوييم فلاني پدر بداخلاق يا عصبي اي است. به جز افرادي که شيوه هاي تربيتي را نمي دانند و خودشان شخصيت هاي بيماري هستند بيشتر پدرومادرها در برابر بعضي از کارهاي ناشيانه اما خطرناک کودک ممکن است داد بزنند و تهديدش کنند. آنچه مهم است شدت و نوع توبيخ کودک است. کافي است اگر يک بار در برابر ناداني و ناشي گري کودکتان دعوايش کرديد بعد از اينکه همگي آرام شديد با هم حرف بزنيد و از کودک عذر خواهي کنيد.

ديگران را قضاوت نکنيد و نگران نباشيد که آنها نيز درباره شيوه هاي تربيتي شما که گاهي ممکن است غير اصولي باشند چه فکري مي کنند. شما فقط بايد يک هدف درست داشته باشيد؛ تلاش براي تربيت فرزندي سالم. اشتباهات کوچک جبران پذيرند!