چاپ

ایران پرسمان -
مغز بزرگ یا شکم بزرگ کدام یک برای بقای حیات بهتر است؟
٢٢
٠
مجله ایلیاد / مغز بزرگ دارای فواید بسیاری برای حیوانات است؛ این حیوانات رفتارهای انعطاف‌پذیرتری در برابر تغییرات محیطی ناخواسته و متناوب دارند. با این حال، برخی از پرندگان به مغز بزرگ نیاز ندارند. مطالعه‌ای جهانی که بر روی 2،062 پرنده انجام شده است، نشان می‌دهد که در محیط‌های بسیار متغیر پرندگان تمایل دارند بسته به اندازه‌ی بدن خود مغز بزرگ‌تر و یا کوچک‌تری داشته باشند. پرندگانی که مغز کوچک‌تری دارند از استراتژی‌هایی برای مقابله با تغییرات محیطی استفاده می‌کنند که برای پرندگان با مغز بزرگ قابل استفاده نیست. این پرندگان به جای مغز بزرگ، بر روی بدن‌های بزرگ، غذاهای آماده و در دسترس و همچنین تولید نسل بیشتر تکیه می‌کنند.
این مطالعه توسط محققین دانشگاه واشینگتن انجام شده و نتایج آن در مجله‌ی Nature Communications چاپ شده است. «ترور فریستو» از دانشگاه کنستانز آلمان و دانشجوی سابق دانشگاه واشینگتن، می‌گوید: «گونه‌های بسیار زیادی وجود دارند که زندگی خود را با مغزهای بسیار کوچک می‌گذرانند. دیگر گونه‌ها که دارای مغز متوسط هستند، کاملاً از پرواز به ارتفاعات بالا معذور هستند. در ارتفاعات بالا هوا سردتر است و تغییرات اقلیمی بیشتر است.» «کارلوس بوترو» به‌عنوان نویسنده‌ی مقاله، می‌گوید: «داشتن مغز بزرگ به معنی تقاضای انرژی بیشتر و تاریخچه‌ی زندگی کندتر است. نداشتن این ویژگی‌ها باعث می‌شود که گونه‌های دارای مغز کوچک دارای صفات و سبک زندگی باشند که در دیگر گونه‌ها مشاهده نمی‌شود.»
از آن‌جا که توسعه و نگهداری مغز برای جانداران یک کار هزینه‌بر است، زیست‌شناسان مدت‌ها است به درک نحوه‌ی‌ تکامل مغزهای بزرگ در گونه‌های مختلف علاقمند هستند. یکی از نظریه‌ها بر این اساس است که داشتن مغز بزرگ باعث ایجاد توانایی در انعطاف‌پذیری بیشتر می‌شود. انعطاف‌پذیری بالاتر برای پاسخ به شرایط متفاوت محیطی مانند تغییرات زیاد دمایی و در دسترس بودن غذا مفید است. این نظریه تنها توضیح ممکن برای تکامل مغز نیست، ولی یکی از نظریه‌های تاثیرگذار در این زمینه است.
فریستو به‌عنوان همکار بوترو در تهیه‌ی مقاله، می‌گوید: «ما دریافتیم که گونه‌های دارای مغز کوچک استراتژی‌هایی استفاده می‌کنند که قابل بکارگیری توسط دیگر گونه‌ها نیست. ما همچنین دریافتیم که این گونه‌ها دارای نرخ زاد و ولد بالاتری نیز هستند و با این کار انقراض آن‌ها در شرایط محیطی چالشی سخت‌تر می‌شود.»