چاپ

ایران پرسمان -
قد کوتاه‌ فراکسیون امید
٦٩٤
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
کم کردن انتظارات از عملکرد ناامیدکننده فراکسیون امید، یکی از روش‌های اصلاح‌طلبان برای رفع مانع سیاسی با هدف کامروایی در انتخابات آتی مجلس است. این روش طی هفته‌های گذشته، توجه الیت‌های بیشتری از جریان اصلاح‌طلب را به سمت خود معطوف کرده است.
انتقادها از فراکسیون امید
سه سال و نیم از عمر مجلس دهم و متعاقب آن از عمر فراکسیون امید می‌گذرد؛ فراکسیونی که هرچند در ابتدا، ترکیب و ملغمه‌ای از چهره‌های عمدتاً وفادار به گفتمان اصلاحات و نیز افراد وابسته به اردوگاه علی لاریجانی بود اما سپس اطرافیان رییس مجلس، با جداکردن مسیر خود از بقیه، امیدی‌ها را تنها گذاشته و ذیل فراکسیونی تحت عنوان «مستقلین» به کنش‌ورزی سیاسی در پارلمان پرداختند. عملکرد افراد باقیمانده در فراکسیون امید البته چندان مورد رضایت و پسند جریان اصلاحات قرار نگرفت. هر چه زمان می‌گذشت، بر دامنه ناراضیان افزوده نیز می‌شد. اوج انتقادات همین سه ماه پیش و در جریان انتخابات هیات رییسه و کمیسیون‌های مجلس جاری شد؛ آنجایی که علی مطهری، سهمیه و نماینده امید در هیات‌رییسه در رقابت با عبدالرضا مصری، نماینده مورد توافق دو فراکسیون مستقلین و ولایی، قافیه را باخت و از آن بالا به پایین تنزل کرد. در انتخابات کمیسیون‌ها نیز، امیدی‌ها اکثر کرسی‌های خود از جمله در کمیسیون‌های آموزش و فرهنگی را به طرز رقت‌باری به رقیب خود واگذار کردند.
فریاد آقای سکوت
عملکرد فراکسیون امید آن‌قدر ناامیدکننده بوده که صدای اعتراض رییس دولت اصلاحات -که خود نقشی بی‌بدیلی در رأی‌آوری لیست امید در اسفندسال 94 داشت- را نیز درآورد. خاتمی مرداد امسال در جمع تعدادی از فعالان اصلاح‌طلب، خطاب به اصلاح‌طلبان حاضر در مجلس اظهار کرد: «مجلس نسبت به کم‌کاری‌ها، خلف وعده‌ها و کاستی‌ها نیز باید به مردم گزارش دهد و مردم حق بازخواست دارند».
سیاست حداقلی‌سازی انتظارات
امیدی‌های مجلس البته برای پاسخ و واکنش به انتقادات، سیاست «حداقلی‌سازی انتظارات» از فراکسیون را در پیش گرفته‌اند. به مورد آخر می‌پردازیم. محمدرضا عارف، رییس فراکسیون امید که از قضا عمده‌ترین انتقادات معطوف به نحوه مدیریت و منش پارلمانتاریستی اوست، روز گذشته در اظهاراتی ضمن دفاع از رویکرد مجموعه تحت امرش در مجلس، با بیان اینکه «ما نمی‌خواستیم قد فراکسیون امید را بلندتر نشان دهیم»، گفت: «لازم بود درباره هر کاری که در فراکسیون امید انجام می‌شد، با دیگر فراکسیون‌ها هم هماهنگی و تعامل کنیم. شما کافی است به طرح‌هایی که طراح آن‌ها بچه‌های امید بودند، نگاه کنید تا ببینید از امضای دوم تا سوم، این امضای نمایندگان از فراکسیون‌های دیگر است که پای آن طرح ثبت شده است».
پزشکیان: قدرت امید همین‌قدر است، نه بیشتر
علاوه بر عارف، دیگر اعضای فراکسیون امید سیاست حداقلی‌سازی انتظارات را در پیش گرفتند. مسعود پزشکیان، عضو فراکسیون امید و نایب‌رییس مجلس اخیراً در اظهاراتی، با محدود ارزیابی کردن قدرت این فراکسیون برای تعیین مناسبات درون‌پارلمانی، اظهار کرد: «قدرت امیدی‌ها در همین حد بود و نه بیشتر؛ حتی آن‌قدر نیستند که رأی بدهند تا مطهری بماند یا فلاحت‌پیشه ریاست کمیسیون را از دست ندهد؛ پس اگر از امیدی‌ها انتظار دارند که بتوانند باقی سیاست‌ها را تغییر بدهند، اشتباه است». پزشکیان با در اقلیت دانستن فراکسیون امید و وجود تشتت در دل این مجموعه، تصریح کرد: «امیدی‌ها آن‌قدر نیستند که بتوانند در مجلس
اعمال‌نظری که مردم می‌خواهند، داشته باشند؛ ثانیاً آن‌هایی هم که به اسم امید در فراکسیون هستند همه یکدست نیستند. همین حالا درون فراکسیون امید می‌توان سه فراکسیون دیگر درست کرد». اظهارات پزشکیان مبنی بر در اقلیت بودن فراکسیون امید در مجلس در حالی است که اصلاح‌طلبان پس از اعلام نتایج انتخابات مجلس دهم، در پروپاگاندایی گسترده مدعی فتح تمام‌عیار بهارستان شدند. این شانتاژ بزرگ که بیشتر معطوف به کسب تمام 30 کرسی نمایندگی تهران می‌شد، تصریح می‌کرد که اصلاح‌طلبان در بیشتر حوزه‌های انتخابیه، گوی سبقت را از رقیب اصول‌گرای خود ربوده‌اند. روبه‌روشدن با گفته‌های امثال عارف و پزشکیان، فقط یک تحلیل به ذهن مخاطب می‌رساند و آن، تلاش برای شانه‌خالی‌کردن از نقصان‌ها و ضعف‌هایی است که مبتلابه این فراکسیون در حدود چهار سال گذشته بوده است. امیدی‌ها مطلع‌اند که در صورت کم نکردن انتظارات از فراکسیون متبوع‌شان، دست و پای پایگاه اجتماعی اصلاحات برای مجدد پای صندوق‌ها رفتن و رأی دوباره به لیست مورد نظر این جریان در اسفند سال 98، لرزان خواهد شد.
تاجیک: اصلاح‌طلبان نق نزنند
علاوه بر این، سیاست دیگری که از سوی امیدی‌ها و دنباله‌های سیاسی آن‌ها در خارج از مجلس، برای توجیه ضعف این فراکسیون دنبال می‌شود، ناظر بر بسته بودن دست اصلاح‌طلبان حاضر در پارلمان برای اعمال تغییرات مورد نظر است. این قماش فکری بر این گزاره نخ نماشده تاکید دارد که نهادهای پرقدرت حاکمیتی، امکان اعمال تغییر از سوی اصلاح‌طلبان، خاصه در مجلس را از آن‌ها ربوده‌اند. این طرز تلقی البته منتقدانی نیز در جریان اصلاحات دارد. محمدرضا تاجیک از چهره‌های نظریه‌ورز اصلاح‌طلب اخیراً در گفت‌وگویی با یک جریده اصلاح‌طلب، در پاسخ به این سؤال که «خود اصلاح‌طلبان می‌گویند همواره فقط توانسته‌اند نهادهای انتخابی را به دست بیاورند و در نهادهای انتصابی نقشی نداشته‌اند و اذعان می‌کنند که بیش از 75 درصد قدرت در نهادهای انتصابی است؛ آن‌ها می‌گویند وقتی ما در نهادهای انتخابی نیز قرار می‌گیریم، توان تغییر نداریم، چون نهادهای انتصابی جلوی تغییرات را می‌گیرند» اظهار کرد: «این یک فرافکنی کودکانه و سطحی است چون تئاتر سیاسی، سناریوی مشخصی دارد. وقتی این زمین گل، داور، آفساید و اوت مشخصی دارد و طرفین نیز از قواعد آن آگاهی دارند، فقط می‌توانند بگویند با این داور، اوت و آفساید بازی نمی‌کنیم اما وقتی وارد زمین شدی، دیگر نق نزن». تاجیک با انتقاد از عملکرد اصلاح‌طلبان در شورای شهر، دولت و مجلس تاکید کرد: «وقتی یک شورای شهری کامل مال شماست، دولت به شکلی مال شماست و همچنین مجلس تا حدود زیادی در اختیار شماست، باید بدانیم آیا در آن حدی که به ما اعتماد شده، توانسته‌ایم جوابگوی عملکردمان باشیم. اینکه می‌گویند این سخنان فرافکنی کودکانه است برای این است که فقط به دنبال توجیه ناکارآمدی خود هستند و سیاست‌ورزی را در این می‌بینند که بگویند تمامی مراکز قدرت را باید به ما واگذار کنید تا بتوانند کاری انجام دهند».