چاپ

ایران پرسمان -
برای فرانسه متأسفیم
٢٦٦
٠
آرمان ملی / متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
ایالات متحده از زمانی که برجام امضا شد در ایجاد اجماع جهانی علیه جمهوری اسلامی ناکام مانده و به هر دستاویزی چنگ انداخته تا این برتری سیاسی – حقوقی را از ایران باز پس گیرد اما واشنگتن در تمامی تلاش‌های خود برای تضعیف موقعیت ایران در عرصه دیپلماسی ناکام مانده است. خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای را می‌توان از اصلی‌ترین اقدامات کاخ سفید در راستای از ریل خارج کردن دیپلماسی گفت‌وگو محور ایران ارزیابی کرد؛ اقدامی که با پاسخ منطقی و صبورانه ایران همراه شد و بازی آمریکایی‌ها را برهم زد. در آن زمان ایران تصمیم گرفت با در پیش گرفتن سیاست «صبر استراتژیک» تا یک سال به طور کامل به تعهدات خود در برجام عمل کند و به اروپایی‌ها فرصت دهد طی این مدت در پی تأمین منافع اقتصادی ایران از برجام برآیند. با پایان یافتن این مهلت یک ساله و در حالی که هیچ کدام از وعده‌های اروپا عملی نشد، به رغم فشارهای داخلی فزاینده برای خروج کامل از برجام، شورای عالی امنیت ملی به ریاست رئیس‌جمهور تصمیم گرفت که بر اساس فرآیندهای تعبیه شده در برجام عمل کند و تعهدات خود را به صورت گام‌به‌گام کاهش دهد؛ امری که در ابتدا چندان به مذاق اروپایی‌ها خوش نیامد و بر آن بودند که با تهدید ایران را از این اقدام منصرف کنند. سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا در آن مقطع مدعی شد که ایران با این اقدام مفاد برجام را نقض می‌کند و گفت: «بریتانیا کاملا به برجام پایبند است و ایران باید فورا تمام فعالیت‌های مغایر با برجام را متوقف کند. ما در حال انجام هماهنگی‌های لازم با دیگر طرف‌های برجام هستیم تا در مورد گام‌های بعدی در چارچوب توافق هسته‌ای از جمله کمیسیون مشترک تصمیم‌گیری کنیم». با این وجود این تهدیدها تأثیری بر اراده ایران نگذاشت و دولت با برداشتن گام اول و دوم کاهش تعهدات در بازه‌ای 60روزه عزم و اراده جدی‌اش برای احقاق حقوق حقه خود در برجام را نشان داد. در پی این اقدامات ایران، اروپایی‌ها به تکاپو افتادند و در رأس آن‌ها امانوئل مکرون تلاش زیادی کرد تا به هر نحو ممکن برجام را حفظ کند. ایران و فرانسه در حال حاضر مذاکرات فشرده‌ای را برگزار می‌کنند تا بتوانند راهی برای تأمین منافع مالی ایران از طریق فروش نفت و در مقابل بازگشت تهران به تعهدات برجامی پیدا کنند؛ مذاکراتی که به گفته رئیس‌جمهور، سخنگوی دولت و وزارت امور خارجه امید چندانی به نتیجه بخش بودن آن در کوتاه‌مدت نیست.
آمریکا؛ مصمم به اعمال «فشار حداکثری»
فرانسه طرحی ارائه کرده که بر اساس آن ایران بتواند مقدار محدودی نفت بفروشد و پول آن را به عنوان خط اعتباری در اختیار داشته باشد. بر اساس طرح امانوئل مکرون و به نقل از منابع آگاه، ایران می‌تواند حدود 700 هزار بشکه نفت بفروشد و در مرحله اول خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به تهران تخصیص خواهد یافت. این طرح در حاشیه نشست سران «گروه 7» در بیاریتز مطرح و با موافقت ظاهری رئیس‌جمهور آمریکا همراه شد، اما شرایط گویای آن است که به رغم موافقت اولیه دونالد ترامپ با تخصیص خط اعتباری به ایران، نظر او در بازگشت به کاخ سفید تغییر کرده و تندروهای آمریکایی موفق به سنگ‌اندازی در راه به نتیجه رسیدن طرح فرانسه شده‌اند. پرس تی‌وی در این رابطه به نقل از منابع آگاه خود در پاریس مدعی شده که «فرانسه نتوانسته آمریکا را برای دادن اعتبار 15 میلیارد دلاری به ایران متقاعد کند». به گفته این رسانه اما همچنان تلاش دیپلمات‌های فرانسوی برای راضی کردن مقامات کاخ سفید ادامه دارد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران بامداد چهارشنبه و پس از پایان مذاکرات خود در پاریس می‌گوید: «به دنبال تماس‌های تلفنی آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، به او تاکید شد که یا اروپا می‌بایست از ایران نفت خریداری کند و یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد. میزان این خط اعتباری حدود 15 میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان آخر سال میلادی است. بدین ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل 100 درصد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند». وی گفت بعید می‌داند کشورهای اروپایی تا قبل از 16 شهریور بتوانند «گام موثری» بردارند، بنابراین مرحله سوم کاهش تعهدات از سوی ایران در تاریخ مزبور آغاز خواهد شد؛ این مرحله شامل بخش مهمی از تعهدات ایران خواهد بود.
یکجانبه‌گرایی تأسف‌آور
اظهارات مقامات ایرانی حکایت از آن دارد که تصمیم ایران برداشتن گام سوم کاهش تعهدات به منظور ایجاد مزیت نسبی در مذاکره با اروپا است، اما با این وجود وزیر امور خارجه فرانسه همچنان اجرای طرح تخصیص اعتبار دلاری به ایران را منوط به اجازه آمریکا می‌دا‌ند. ژان ایو لودریان می‌گوید: «مذاکرات با ایران برای ایجاد خط اعتباری به منظور تضمین سود فروش نفت جمهوری اسلامی ادامه دارد. اجرای این طرح منوط به اعطای مجدد معافیت‌های نفتی به ایران است». محمدجواد ظریف اما این کسب اجازه را «باعث تأسف» می‌داند. وزیر امور خارجه ایران معتقد است: «اینکه فرانسه یا اتحادیه اروپا نیاز دارند از آمریکا اجازه بگیرند تا اقداماتشان را انجام دهند، البته قابل فهم است اما از نظر ما باعث تاسف است. اقدامات آمریکا از نظر حقوقی هم نمی‌تواند مانع از ایفای تعهدات اروپا باشد. این را هم ما باید به آنها یادآوری کنیم و هم وکلایشان باید به آنها بگویند اقداماتی که باید انجام دهند مستقل از فشارهای آمریکا است». با توجه به ناامیدی مقامات ایرانی نسبت به موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات در کوتاه‌مدت، آن‌ها همچنان معتقدند حفظ شرایط فعلی در طولانی مدت به ضرر آمریکا تمام خواهد شد. ظریف در تشریح این مسأله می‌گوید: «استفاده آمریکا از اهرم اقتصادی به حدی افراطی شده که کم‌کم توان اقتصادی آمریکا را هم تهدید می‌کند».
توافق با فرانسه بر سر مقدار معین نشده
مشاور وزیر امور خارجه کشورمان درواکنش به برخی شایعه‌های منتشر شده درخصوص توافقات ایران و فرانسه، تصریح کرد که دو کشور تا بدین لحظه به توافق جامعی دست نیافته‌اند. بهزاد صابری در توئیتی نوشت: تحلیل‌های متناقض زیادی در رسانه در رابطه با مذاکرات ایران و فرانسه منتشر شده است. در مذاکرات ایران و فرانسه، سناریوهای متعددی بررسی شد. ایران خطوط قرمز خود را مشخص کرد. بر روی مقدار معین و یا برنامه‌ای قطعی توافق نشده و فرانسه نیز باید این مساله را با دیگران مطرح کند. وی در توئیت دیگری افزود: برخی منابع غربی اطلاع داده‌اند که فرانسه برای پایبند ماندن ایران به تعهدات برجامی خود، می‌خواهد موضع آمریکا نسبت به طرح ایجاد یک خط اعتباری به ارزش 15 میلیارد دلار تا پایان سال جاری به تهران را بررسی کند. دوشنبه گذشته هیات بلندپایه‌ای از ایران با حضور مقامات حوزه نفت و دارایی برای مذاکرات به فرانسه سفر کرده بودند.