چاپ

ایران پرسمان -
نفوذی به روایت وزارت اطلاعات
٦١٣
٠
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
بعد از آنکه وزیر اطلاعات اعلام کرد که شناخت و شناسایی جریان نفوذ و عناصر نفوذی کار هر دستگاهی نیست، وزارت اطلاعات هم جمعی از اصحاب رسانه را دعوت کرد تا آنها را با شیوه‌های نفوذ و جاسوسی آشنا کند. درحالی‌که در این سال‌ها همواره عده‌ای در جریان اصولگرایی با نصب نفوذسنج به خود، در حال شناسایی نفوذی هستند و دیگری یا دیگرانی را که مخالف نگاه و تفکر سیاسی‌شان هستند متهم به نفوذی‌بودن می‌کنند، اما مدیران وزارت اطلاعات در نمایشگاهی که برای برخی اهالی رسانه برپا کرده بودند از این گفته‌اند که نفوذی و جاسوس در هر لباسی ممکن است دیده شود. به گفته این کارشناسان، ویژگی مشترک نفوذی‌ها و جاسوسان، نخبگی و دسترسی‌شان به اطلاعات بوده. به گفته آنها همچنین نفوذی‌ها، هم در لباس روحانیت بودند و هم پزشک، مهندس، دانشجو، کارمند نظامی و غیرنظامی، گاه کارمند، گاه دیپلمات و گاه حتی یک بازنشسته ... وجود دارند. نکته قابل‌تأملی که علوی هم به آن اشاره کرده و از چشم‌ها تاکنون مغفول مانده این بود که «افرادی که در پروژه نفوذ عمل می‌کنند و می‌خواهند نفوذ کنند داغ‌ترین شعارهای حاکمیتی را سر می‌دهند و خیلی سریع دیگران را به ضدیت با نظام و حاکمیت (متهم) می‌کنند و به عناوین مختلف به دستگاه اطلاعاتی هم حمله می‌کنند».
سخن وزیر اطلاعات البته کنایه به رفتارهای سازمانی موازی هم بوده است، تا جایی که طبق قانون این حوزه صرفا برعهده این وزارتخانه قرار دارد. محمود علوی گفته بود که وزارت اطلاعات با عمر سی‌واندی سال کار اطلاعاتی الان به این نبوغ اطلاعاتی رسیده که می‌تواند جریان نفوذ را شناسایی کند.
علوی هیچ اشاره خاصی به فرد یا افراد یا جریان خاصی نکرده است، اما جست‌وجویی ساده در رسانه‌ها به سادگی نشان می‌دهد که این روزها چه افراد یا جریان‌هایی مدام به وزارت اطلاعات حمله می‌کنند؛ از قضا افرادی که بیشترین ادعای دفاع حاکمیتی دارند و ظاهرشان هم به شکل و شیوه‌ای است که کمتر کسی می‌تواند آنها را به نفوذی‌بودن متهم کند. یکی از افرادی که اخیرا به‌شدت به دستگاه قضا حمله کرده بود با شکایت همین دستگاه از سوی قوه قضائیه بازداشت و محکوم شده است.
مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی هم در زمان حیاتش با اشاره به اینکه درواقع عوامل نفوذی واقعی کسانی هستند که با امکانات بیت‌المال سعی در تخریب چهره‌های انقلابی دارند، گفته بود: زشت‌ترین نفوذ برای انسان‌ها، نفوذ شیطان در دل کسانی است که هرگونه کار غیراخلاقی، از جمله انگ‌زدن به رقبای انتخاباتی را با توجه به مطامع دوروزه دنیا، برای اهداف خویش توجیه می‌کنند.
سابقه نفوذ نشان می‌دهد از قضا کسی امکان نفوذ به دستگاهی را پیدا می‌کند که توانسته اعتماد آن مجموعه را کاملا جلب کند. نمونه مشخص آن کشمیری، عضو سازمان منافقین بود که می‌گفتند توانسته بود به‌شدت اعتماد شهید رجایی را جلب کند و کسی کوچک‌ترین ظن و گمانی به او نمی‌برد.
عباس زریباف یکی دیگر از کادرهای سازمان بود که اوایل انقلاب در بخش‌های مختلف، از جمله بخش اطلاعات سپاه عهده‌دار مسئولیت شد. زریباف از طریق نفوذ در اداره شنود سپاه، اطلاعات ارزشمندی به دست آورد و در سال 1361 از کشور گریخت». باشگاه خبرنگاران در گزارشی به نقل از یکی از اعضای سپاه که از همکاران نزدیک زریباف در اداره اطلاعات سپاه بوده، نوشته بود: «همین امروز که دارم درباره عباس زریباف حرف می‌زنم، باورم نمی‌شود او چنین موجودی بود و چنین سرنوشتی پیدا کرد. اصلا در ذهنم نمی‌گنجید عباس منافق باشد. او بسیار موجه و شدیدا علیه منافقین فعال بود. البته ما این‌گونه می‌پنداشتیم».
اخیرا حتی قوه قضائیه از شناسایی یک شبکه نفوذ در سیستم بانکی خبر داده بود. از قضا تصاویر متهمان بانکی و فسادهای اقتصادی اخیر هم که منتشر می‌شود به‌گونه‌ای ظاهرالصلاح است که در حالت عادی کسی کوچک‌ترین ظن و گمانی به آنها نمی‌برد.
کارشناسان وزارت اطلاعات به اهالی رسانه گفته‌اند که روش جذب افراد برای نفوذ و جاسوسی بسته به انگیزه آنها متفاوت است. یکی عاشق زندگی در غرب است، دیگری دانشگاه خوب و تحصیلات عالی می‌خواهد، آن یکی شغل پردرآمد دوست دارد و یکی هم با اعتقاد به ضربه‌زدن به نظام، اطلاعات می‌فروشد. آنها گفته‌اند حتی یک فنجان چای یا قهوه هم می‌تواند دردسرساز شود و فرد را به راحتی به عاملی نفوذی تبدیل کند، اگر بدون شناخت طرف مقابل و حتی از روی تفنن با فردی همنشین شویم.
مسئولان ضدجاسوسی وزارت اطلاعات می‌گویند روش‌ها برای جذب و تخلیه اطلاعاتی کارشناسانی که در حوزه‌های مختلف به سطحی از اطلاعات کشور دسترسی دارند متفاوت بوده است، صرف‌نظر از انگیزه‌های مالی یا استفاده از میانبرها برای دریافت اقامت جالب است بدانیم روش‌های نادرست در مدیریت نیروی انسانی و انباشت دلخوری‌های بعضا ساده مرئوس از رئیس خود در محیط کار در سال‌های اخیر به پرونده‌هایی منجر شده که در خلال آن برخی کارشناسان حتی در مراکز حساس نظامی و امنیتی کشور اطلاعات در دسترس خود را در اختیار سرویس‌های اطلاعلاتی بیگانه قرار داده‌اند تا به زعم خود از مدیر مجموعه متبوعشان انتقام بگیرند.
بر اساس آنچه معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات ارائه کرده، تخلیه اطلاعاتی و نفوذ همیشه با آگاهی فردی که در معرض سوءاستفاده قرار گرفته شکل نمی‌گیرد، گاه یک تماس تلفنی ساده از سوی کسی که از فرسنگ‌ها دورتر از ایران خود را مسئول یک نهاد حکومتی معرفی می‌کند، پلی می‌شود برای تخلیه اطلاعاتی.
نهایتا خواسته کارشناسان ضدجاسوسی وزارت از رسانه‌ها، هم روشن بود و هم ساده: اولا شما هیزم‌بیار اختلافاتی که منجر به افشای اطلاعات مهم می‌شود نباشید و ثانیا با ایجاد هوشیاری در جامعه، شهروندان را نیشگون بگیرید تا مبادا برای مثلا درخواست یک ویزا برای خود یا عضوی از خانواده‌شان، مملکت‌فروشی کنند.