چاپ

ایران پرسمان -
«نه» به د‌یو‌انگی
k ٢.٥
٣
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
پس از اعلام آمادگی ضمنی رؤسای جمهوری ایران، فرانسه و آمریکا برای مذاکره در هفته‌های آینده، برخی تحلیلگران از احتمال دیدار روحانی و ترامپ در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخن گفتند که قرار است در ماه جاری برگزار شود. این در حالی است که برخی فعالان سیاسی در داخل کشور نظیر «صادق زیباکلام» که دل در گرو تعامل بی‌چون‌و‌چرا با آمریکا دارند، این دیدار را «ثقیل» توصیف کرده‌اند. با وجود اعلام آمادگی تلویحی حسن روحانی، رییس‌جمهوری کشورمان برای مذاکره با آمریکا، رصد اظهارات او در ماه‌های اخیر، به‌ویژه پس از آغاز روند کاهش تعهدات برجامی از سوی جمهوری اسلامی، نشان از نگرش بدبینانه او نسبت به آمریکا به‌عنوان طرف مذاکره دارد.
شرق آسیا مگر دیوانه است؟
روحانی در روز چهارم شهریور در مراسم ارائه دستاوردهای دولت در توسعه زیر ساخت‌های روستایی با اشاره به پیام آمریکایی‌ها به کشورهای شرق آسیا برای مذاکره گفت: «آمریکایی‌ها به بعضی از کشورهای شرق آسیا پیغام می‌دهند که با ما مذاکره کن. این کشورها مگر دیوانه شده‌اند که با شما مذاکره کنند؟ شما آمریکایی‌ها علنا مذاکره دیروز را زیرپا می‌گذارید».
اختلاف ایران و آمریکا فکری و استراتژیک است
رییس‌جمهوری کشورمان در روز 31مرداد در مراسم گرامیداشت روز صنعت دفاعی، به توطئه‌های آمریکا طی یکی‌دو سال گذشته علیه ایران پرداخت و تصریح کرد: «آمریکا از سال 1396 توطئه جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران آغاز کرده است. آن‌ها در ابتدا به‌دنبال برنامه‌ریزی‌هایی برای ایجاد جنگ روانی و سیاسی علیه ملت بودند و سپس به جنگ اقتصادی روی آوردند». روحانی با بیان اینکه آمریکایی‌ها در سال 97 فشار اقتصادی را با خروج از برجام علیه ملت ایران رقم زدند، گفت: «خروج آمریکا از برجام به‌معنای عهدشکنی، پیمان‌شکنی، زیرپا گذاشتن قوانین بین‌المللی و تروریسم اقتصادی است». رییس‌جمهوری در آن سخنرانی به ریشه اختلافات میان ایران و آمریکا پرداخت و با بیان اینکه دعوای اصلی ما با آمریکا نظامی و اقتصادی نیست، گفت: «ما با آمریکایی‌ها مشکل تفکر، دیدگاه و جهان‌بینی داریم و اختلاف ما استراتژیک است. ما به‌عنوان یک ایرانی مسلمان و فرهنگ‌دوست معتقدیم هر ملتی اول باید به فکر منافع خود باشد که حق اوست اما حق تجاوز به دیگران را ندارد و باید به حقوق دیگران احترام بگذارد؛ اما آمریکایی‌ها می‌گویند همه دنیا باید فدای آمریکا شود و هر‌چه ما اراده می‌کنیم باید همان شود که این غیر‌قابل‌قبول است و حتی دوستان آمریکا ازجمله آلمان، انگلیس، کانادا و دیگران نیز این حرف نادرست آمریکا را نمی‌پذیرند و قبول ندارند».
تحریم‌های آمریکا تروریسم اقتصادی است
حسن روحانی در روز 8مرداد در تماس تلفنی با امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان را به تروریسم اقتصادی تشبیه کرد و گفت: تروریسم اقتصادی آمریکا اقدامی ضدانسانی ازجمله در زمینه تأمین نیازها و کالاهای اساسی مردم است. پایبندی کامل به تعهدات برجام از سوی ایران در شرایطی که طرف مقابل به حداقل تعهدات خود عمل نمی‌کند، برای ملت ایران پذیرفتنی نیست.
راه چاره در مقاومت است
تشبیه اقدامات آمریکا علیه کشورمان به تروریسم اقتصادی باردیگر در اظهارات روز 22خرداد رییس‌جمهوری در جلسه هیأت‌دولت تکرار شد. رییس‌جمهوری در آن اظهارات تأکید کرد: بی‌تردید کاری که آمریکا علیه ملت ایران انجام داده، از نمونه‌های بارز تروریسم اقتصادی است و این در تاریخ به‌عنوان جلادانی که علیه ملت ایران تلاش می‌کنند، ثبت می‌شود؛ اما در‌عین‌حال و با وجود همه فشارها، ملت ایران به‌خوبی ایستادگی و مقاومت کردند.
مشکلات جهانی به‌خاطر قلدرمآبی آمریکاست
رییس‌جمهوری کشورمان در روزدوم تیر در اجلاس اتحادیه بین‌المجالس جهانی، ریشه بسیاری از مشکلات جهانی را در رویکرد آمریکایی‌ها دانست و گفت: بسیاری از مشکلات منطقه‌ای و جهانی به‌خاطر دیکتاتوری و قلدرمآبی برخی کشورها به‌ویژه آمریکا بوده که ریشه آن زیرپاگذاشتن مقررات بین‌المللی و حرکت در مسیر یک‌جانبه‌گرایی است. روحانی در این دیدار همچنین با اشاره به خروج آمریکا از برجام اظهار کرد: در یک ‌سال اخیر با خروج آمریکا از برجام به‌عنوان توافقی چندجانبه و نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مواجه بودیم. شاید کمتر سابقه داشته که اگر کشوری به قطعنامه شورای امنیت عمل کند، تنبیه شود؛ اما امروز کشورهایی که به قطعنامه 2231 عمل می‌کنند، از سوی آمریکا مورد فشار و تحریم قرار می‌گیرند.
صبر یک‌ساله ایران
جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با انفعال کشورهای اروپایی جهت پرکردن جای خالی آمریکا در برجام و نیز تعلل آن‌ها در عمل به وظایف‌شان، روز 18اردیبهشت سال جاری تصمیم گرفت بخشی از تعهدات برجامی خود را به حالت تعلیق درآورد. رییس‌جمهوری روز 20خرداد در دیدار هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، درباره چرایی تعلل ایران در تعلیق تعهدات برجامی خود گفت: «ایران با وجود آنکه می‌توانست پس از خروج آمریکا از برجام براساس ماده 36 این توافق عکس‌العمل نشان دهد، یک سال صبر کرد. از اروپا انتظار داریم تا دربرابر تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران ایستادگی و مقاومت و به تعهدات خود در برجام عمل کند».
مذاکره در شرایط کنونی را به‌هیچ‌عنوان قبول ندارم
حسن روحانی همچنین روز 30اردیبهشت در دیدار جمعی از علما و شخصیت‌های حوزوی، با اشاره به اجماع داخلی برای ایستادگی دربرابر آمریکا اظهار کرد: «خوشبختانه امروز اتفاق‌نظر داریم که باید دربرابر آمریکا و تحریم بایستیم و در‌این‌زمینه هیچ اختلاف‌نظری بین مردم و مقام‌های کشور وجود ندارد». رییس‌جمهوری با تصریح این مطلب که «من طرفدار مذاکره و دیپلماسی هستم؛ اما انجام آن را در شرایط کنونی به‌هیچ‌عنوان قبول ندارم»، گفت: «در مهر سال گذشته در جریان سفر به سازمان ملل، پنج نفر از رهبران معروف دنیا واسطه شدند که با رییس‌جمهوری آمریکا مذاکره کنیم و سال پیش از آن نیز وزارت خارجه آمریکا هشت‌بار درخواست مذاکره داد؛ اما شرایط امروز به‌هیچ‌عنوان شرایط مذاکره نیست و امروز شرایط ما، شرایط مقاومت و ایستادگی است».
مذاکره با چاقوکش ممنوع
رییس‌جمهوری کشورمان چند هفته پیش از اقدام ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود، با تشبیه طرف آمریکایی به فرد چاقوکش تصریح کرد: «مذاکره در صورتی میسر است که همه فشارها برداشته شود و از اقدامات غیرقانونی‌شان عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد. بدون تردید قبول خواسته فرد چاقوکشی که به زور و دروغ به‌دنبال مذاکره است، مطمئنا به جایی نخواهد رسید و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشی مذاکره نمی‌کنیم. قبول چنین مذاکره‌ای به‌معنای ذلت و تسلیم است».
آماده برای گام سوم
جمهوری اسلامی ایران خود را برای برداشتن گام سوم از روند کاهش تعهدات برجامی خود آماده می‌کند. روز گذشته محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان، در حاشیه جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره فحوای گام سوم ایران و زمان اقدام آن گفت: «پیشنهادهای دولت درباره این گام مشخص است و اگر تصمیم قطعی گرفته شود، رسما اعلام می‌کنیم. چنانچه اروپایی‌ها تا روز پنجشنبه اقدامات لازم را انجام ندهند، براساس تصمیمی که 18اردیبهشت ابلاغ شد، نامه‌ای به اروپا می‌نویسیم و گام سوم را برمی‌داریم».
ایران تاکنون بارها اعلام کرده که درصورت وجود اراده سیاسی از سوی اروپایی‌ها جهت انتفاع از منافع اقتصادی مندرج در برجام، حاضر به بازگشت به وضعیت پیش از کاهش تعهدات خود است؛ در‌غیر‌این‌صورت گام‌های بعدی کاهش تعهدات با سرعت ادامه خواهد یافت. اروپایی‌ها بارها ثابت کرده‌اند خواست و اراده واقعی برای عمل به وظایف برجامی خود ندارند و برخلاف آنچه در برجام تعهد کردند، امروز روابط تجاری خود را با ایران به صفر رسانده و از ایجاد کانال تهاتری با ایران سرباز زده‌اند. بنابر اظهارات اخیر موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، حتی زمان راه‌اندازی این کانال نیز معلوم نیست. جمهوری اسلامی ایران با وجود عمل مو‌به‌مو به تعهدات خود که بارهاوبارها از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز موردتأیید قرار گرفته، هنوز نشانه خاصی از سوی اروپایی‌ها برای عملی‌‌کردن به تعهدات مکتوب خود دریافت نکرده است و همین مسأله می‌تواند کشورمان را در برداشتن گام سوم مصمم‌تر از قبل سازد. باید دید با‌توجه‌به گفت‌وگوهای مفصل رؤسای جمهوری ایران و فرانسه، سفرهای اخیر ظریف به پاریس و دیدار او و معاونینش، ازجمله عراقچی با مکرون و البته سفر هیأت کارشناسی از ایران به وین، چه آینده‌ای برای مذاکرات 1+4 قابل‌تصور خواهد بود. آیا اقدامات کشورهای اروپایی عضو این گروه، آنقدر چشمگیر، منصفانه و قاطع خواهد بود که ایران را برای بازگشت به وضعیت اولیه خود مجاب کند یا نه. باید نشست و دید.