ماکياوليسم (Machiavellism)، عبارت است از مجموعه اصول و روش‌هاي دستوري که «نيکولا ماکياولي»، سياست‌مدار و فيلسوف ايتاليايي (1469-1527)، براي زمامداري و حکومت بر مردم ارائه داد. نيکولا ماکياولي که بنياد اين نظريه خود را پيرامون روش و هدف در سياست قرار داده، در کتاب خود شهريار (The Prince)، هدف عمل سياسي را دستيابي به قدرت مي‌داند و بنابراين، آن را محدود به هيچ حکم اخلاقي نمي‌داند و در نتيجه به کار بردن هر وسيله‌اي را در سياست براي پيشبرد اهداف، مجاز مي‌شمارد و بدين گونه سياست را به کلي از اخلاق جدا مي‌داند. ماکياولي معتقد است، زمامدار اگر بخواهد باقي بماند و موفق باشد نبايد از شرارت و اعمال خشونت‌آميز بترسد. زيرا بدون شرارت، حفظ دولت ممکن نيست. حکومت براي نيل به قدرت، ازدياد و حفظ و بقاي آن مجاز ميباشد به هر عملي از قبيل کشتار، خيانت، ترور، تقلب و... دست بزند و هرگونه شيوه‌اي حتي منافي اخلاق و شرف و عدالت براي رسيدن به هدفش روا مي‌دارد. اين مکتب بر اين باور است که رجال سياسي بايد کاملاً واقع‌بين و مادي و جدّي باشد. آنگونه سخت‌گير باشد که اگر تکاليف ديني، اخلاقي و احساسات سد راه او شود؛ از آنها صرف‌نظر کند و هدفي جز رسيدن به مقصود نداشته باشد.

اصول ماکياولي:
نيکولا ماکياولي در شهر فلورانس ايتاليا در سوم مه 1469 به دنيا آمد و در سال 1527 درگذشت. در 25 سالگي وارد شغلهاي دولتي گرديد و در جنگ هاي داخلي به عنوان زنداني سياسي محبوس شد و به علت شرکت در توطئه کودتا شکنجه بسيار ديد. پس از آزادي سياست را کنار گذاشت و به کشاورزي و نويسندگي پرداخت. از او دو کتاب گفتارهاي سياسي و اجتماعي و حکومت شهرياران که مهمترين کتابهاست به جا مانده. به علت اغتشاشات اجتماعي در دوران وي، دروغ و نيرنگ فراوان بود اين عوامل باعث ايجاد عقايد نه گانه وي گرديد.
عقايد نه گانه ماکياولي به علت اغتشاشات حاکم در آن زمان شامل:
1 - هميشه در پي سود خويش باش
2 - جز خويشتن بر هيچکس اهميت نده
3 - بدي کن اما چنان کن که انگار نيکي مي کني
4 - حريص باش و هر چه را مي خواهي تصاحب کن
5 - خشن و درنده خوي باش
6 - به قول و وعده هاي خود عمل نکن
7 - چون فرصت بدست آوردي مردمان را بفريب
8 - در رفتار با مردم به حيله و زور متوسل شو
9 - همه ي سعي خود را بر جنگ مستمر ساز

عقايد ديگر ماکياولي
1 - ماکياولي مذهب را رد نمي کند اما اداره جامعه را مخصوص دولت و سياست مي داند
2 - مذهب در درون دولت است نه قوي تر از آن و دولت هايي که مذهب قوي ندارند فساد مي آورند.
3 - ماکياول هم چنين حکومت هاي جمهوري را بهتر از سلطنتي مي داند.
4 - معتقد است که در جامعه اي که انسان ها تهي از فضيلت هستند بايستي حکومت هاي ديکتاتور حکومت کنند تا تسلط بر مردم بي فضليت داشته باشند.
4 - چون جمعيت به حال خود رها شوند ايجاد فساد خواهند کرد.
5 - و اين دولت است که مانند پزشکي بايستي دائما مراقب حال ملت خود باشد.
6 - وي دولت و ملت را به پيکري تشبيه مي کند که اجزاي اين پيکر را قوانين و مقررات تشکيل مي دهند.
7 - از نظر ماکياول جنگ لازم و ضروري است. چون افلاطون جنگ ها را ناشي از خوي درندگي انسان ها مي داند.
8 - اما وي معتقد است که جنگ براي توسعه ي  قدرت و بدست آوردن امکانات و منابع طبيعي و ثروت مورد نياز جامعه از ضروريات است.