چاپ

ایران پرسمان -
‎شرق فقط روسیه نیست!
١٨٧
٠
آرمان امروز / متن پیش رو در آرمان امروز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
موازنه‌سازی دیپلماتیک در صحنه سیاست خارجی یکی از هنرهای ویژه آیت‌ا... هاشمی بود که در دوران سازندگی به کامل‌ترین شکل ممکن تجلی یافت. ‎آیت‌ا... هاشمی در دوران ریاست جمهوری خود علاوه بر اصلاح ارتباطات ایرانی-عربی و احیای مناسب روابط اروپا-ایران و در کنار پایه‌ریزی روابط استراتژیک با روسیه پساشوروی، موفق شد منظومه‌ای کم‌نظیر از کشورهای آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و تاجیکستان را هم به عنوان بخش وسیعی از کشورهای پساشوروی به 4 کشور ایران، افغانستان، پاکستان و ترکیه پیوند دهد تا یکی از مهم‌ترین پیمان‌های منطقه در قالب پیمان اکو در اوایل دهه هفتاد شکل بگیرد. ‎شدت نزدیکی سایر کشورهای عضو اکو با جمهوری اسلامی ایران در آن دوران به حدی بود که بیشترین سطح دیدارهای رئیس‌جمهور وقت را به خود اختصاص می‌داد و رکورد دیدارهای دو رئیس‌جمهور را هم به آقای صفرمراد نیازاف و آیت‌ا... هاشمی‎روسای وقت جمهوری ایران و ترکمنستان با بیش از 60 دیدار، بخشید! ‎البته که رشته این الفت و برادری استثنایی در میان کشورهای عضو اکو در دوران ریاست جمهوری آیت‌ا... هاشمی به اینجا خلاصه نشد و اسلامگرایان معتدل ترکیه ‎نیز در سایه همین موازنه‌سازی دیپلماتیک دولت سازندگی، روند رو به رشد خود را در ترکیه با حمایت‌های ویژه رئیس‌جمهور وقت ایران آغاز کردند و روسای جمهور وقت آذربایجان، افغانستان، قزاقستان، پاکستان و تاجیکستان مهمانان مستمر خیابان پاستور شدند و به قول سفیر ازبکستان، حتی ساختمان امروز سفارت این کشور هم در تهران یادگاری آقای هاشمی است! حال بگذریم از اینکه بعدها ‎رئیس‌جمهور یکی از آن کشورها کتاب شعر برای آقای هاشمی نوشت، یا روستایی در مرو را به نامش کردند و حتی تابعیت افتخاری کشور ترکمنستان را هم به ایشان دادند! ‎
امروز بعد از گذشت دو دهه از آن ایام، اگر راه هاشمی را فراموش نکرده بودیم ‎شاید پیمان اکو به‌خاطر ریشه‌های منحصربه‌فرد مشترک فرهنگی و تمدنی، به مهم‌ترین ابزار سیاست خارجی و بزرگترین بازار مشترک اقتصادی ایران در مقابل تهدیدات مستمر آمریکا تبدیل شده بود و نگاه به شرق بدین‌گونه شکننده و بی‌موازنه، در روسیه خلاصه نشده بود. ‎سفر آقای روحانی به بیشکک و دوشنبه هر چند با تاخیر فراوان انجام شد ولی می‌تواند با یک راهبرد دقیق و بهره‌گیری از تجارب بی‌نظیر آیت‌ا... هاشمی در احیای پیمان اکو، فرصت جدید و بن‌بست شکنی را در اختیار سیاست خارجی و اقتصاد دولت اعتدال بگذارد. ‎دو نهاد بین‌المللی اکواقتصادی و اکوفرهنگی که هم‌اکنون با دو رئیس ایرانی اداره می‌شوند، بهترین بسترهای موجود برای احیای جلوداری کشورمان در پیمان اکو -همچون دوران آیت‌ا... هاشمی- هستند، مشروط به حمایت ویژه آقای روحانی و وزارت خارجه، وگرنه پیمان اکو هم روزگاری بهتر از روزگار احمدی‌نژاد نخواهد یافت و به زودی -همچون دیگر یادگاران آیت‌ا... هاشمی- به سرنوشت رابطه ایران و عربستان دچار خواهد شد!