بزرگنمايي:

ایران پرسمان - آیا می‌توان زلزله را پیش‌بینی کرد؟
٢٨
٠
ایسنا / استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی می‌گوید در پیش بینی زلزله نشانه‌هایی چون تغییرات طبیعی و وقوع پس لرزه‌ها بسیار تاثیر گذارند. از این رو پیش‌نشانگرهای چند زلزله مهم چون زلزله طبس سال 57 را بررسی می‌کنیم.
دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله و عضو وابسته فرهنگستان علوم در خصوص پیش بینی زلزله عنوان کرد زلزله طبس بدون شک شدیدترین زمین لرزه معاصر ایران محسوب می‌شود. وی افزود این زمین لرزه در ساعت 19 و 6 دقیقه با شدت 7.4 ریشتر رخ داد که خرابی‌های زیادی را در طبس و روستاهای اطراف آن به همراه داشت. زلزله طبس دارای بیشترین میزان تلفات در زمان زلزله بود.
دکتر مهدی زارع در ادامه بیان کرد در زلزله طبس حدود 6500 نفر از هم‌وطنانمان جانشان را از دست دادند. وی تاکید کرد زلزله بم در ساعت 5 و 25 دقیقه بامداد با شدت 6.5 ریشتر در شهری با جمعیت 80 هزار نفر اتفاق افتاد که حدود 40 درصد یعنی حدود 33 هزار نفر جان خود را از دست دادند، اما تعداد بالای جان‌باختگان زلزله طبس در حالی اتفاق افتاد که این شهر تقریبا به طور کامل نابود شد.
نشانه‌هایی برای پیش بینی زلزله
دکتر مهدی زارع، با بیان اینکه قبل از زمین لرزه طبس هیچ پیش لرزه‌ای رخ نداد، افزود:
در زمان زلزله طبس برخی رویدادهای غیر عادی هشداردهنده، نظیر رفتار غیر عادی جانوران و نمایان شدن یک روشنایی بر فراز کوه گزارش شده است. از یافته‌های علمی قبلی این‌ها را می‌دانیم که در سابقه مطالعات مربوط به پیش نشانگرهای لرزه‌ای به خصوص در مواردی چون زلزله 4 فوریه 1975 هایچنگ در چین که با شدت 7.3 ریشتر اتفاق افتاد، به مدت چند هفته طوفان لرزه‌ای و به صورت رخداد پیش‌لرزه‌ای با ریشتر متوسط تا شدید (با حداکثر ریشتر بین 5 تا 6) در حال ثبت بود و تعداد آنها به بیش از 7 برابر تعداد معمول چنین زمین‌لرزه‌هایی در اطراف هایچنگ رسید.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی در ادامه اظهار کرد چنین پیش‌لرزه‌هایی برای پیش بینی زمین لرزه سال 1975 هایچنگ بسیار موثر بودند. وی افزود در کشورمان نیز پیش‌نشانگرهایی قبل از زلزله‌ها به ثبت رسیدند؛ برای مثال قبل از زلزله بم در سال 1382، یک زمین لرزه دیگر با بزرگی 5.3 ریشتر در تاریخ 13 مرداد 82، یک زمین لرزه 30 مرداد 82 با بزرگی 5.5 ریشتر و یک زمین لرزه دیگر با شدت 4.5 ریشتر یک روز قبل از زلزله بم به عنوان پیش‌نشانگرهایی از زلزله اصلی دی ماه 82 شهر بم محسوب می‌شود. وی همچنین بیان کرد پیش از اینکه در 11 فروردین 1385 در چالان‌چولان بروجرد لرستان یک زلزله 6 ریشتری رخ دهد، پیش از آن چندین زمین‌لرزه با شدت 4 ریشتر اتفاق افتاد که همین موضوع باعث شد بسیاری از مردم برای زلزله آماده بوده و با هوشیاری از آن نجات پیدا کنند.
دکتر مهدی زارع از سایر پیش‌نشانگرهای زلزله به مواردی چون تغییرات سطح آب زیرزمینی زلزله 12 مه سال 2008 میلادی در ونچوان چین با شدت 7.8 ریشتر، تغییرات سطح گاز رادون در زلزله 6 آوریل 2009 میلادی در لاکویلا ایتالیا با شدت 6.3 ریشتر و تغییرات طبیعی در زلزله 17 ژانویه 1995 کوبه ژاپن با شدت 6.8 ریشتر اشاره کرد. چنین مواردی نشان می‌دهد پیش از وقوع زلزله مواردی چون تغییرات طبیعی و پیش‌لرزه‌ها اتفاق می‌افتد که کار پیش بینی زلزله را تا حدودی آسان می‌کند.
دکتر مهدی زارع در پایان خاطرنشان کرد:
گزارش‌هایی از تغییر در سطح آب زیرزمینی در پهنه رومرکزی زلزله 26 مرداد سال 1393 مورموری ایلام و افزایش عقرب‌ها در پیش و پس از اتفاق زلزله در پهنه رومرکزی در منطقه وقوع زلزله وجود داشت و این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از وجود پیش‌نشانگر تغییر سطح آب زیرزمینی در این زمین‌لرزه باشد. بیرون زدن و فراوانی عقرب‌ها نیز می‌تواند مرتبط با تغییر سطح آب زیرزمینی و مشخصا بالا آمدن سطح آب زیرزمینی در قبل و بعد از زلزله در پهنه رومرکزی باشد.