بزرگنمايي:

ایران پرسمان - پیشتازی عبدالله‌عبدالله در افغانستان
٥٠٦
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
چهارمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان 6مهر برگزار می‌شود. دراین‌میان، گفته می‌شود با وجود 9میلیون نفر رأی‌دهنده، مشارکت در این دور از انتخابات ضعیف است و دوهزار مرکز رأی‌گیری به‌دلیل ناامنی باز نخواهد شد. ناگفته نماند در میان 18 نامزد معرفی‌شده، عبدالله‌ عبدالله و اشرف غنی پیشتاز کارزار انتخاباتی هستند.
انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان در حالی برگزار می‌شود که برخی مناطق این کشور در تصرف طالبان است و رسانه‌های محلی از مشارکت‌نکردن مردمی در این مناطق سخن می‌گویند؛ چراکه طالبان موافق برگزاری انتخابات در مناطق تحت‌تصرف‌شان نیستند. همچنین، قطعی برق به‌دست طالبان در بیش از 10 ولایت افغانستان این امر را تقویت می‌کند که مشارکت در این مناطق هم ناچیز باشد. گفته می‌شود طالبان به‌تازگی نهمین دوره مذاکرات صلح با آمریکا را در دوحه قطر به‌پایان رساندند و هنوز نتیجه یا قرارداد مشخصی دراین‌باره امضا نشده است و این امر می‌تواند در روند فقدان مشارکت‌ مردمی در این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان تأثیرگذار باشد؛ چراکه پیش‌از‌این، طالبان با انتشار بیانیه‌ای با انتقاد از انتخابات ریاست‌جهموری افغانستان اعلام کردند برگزاری انتخابات در حضور نیروهای خارجی مشروعیت ندارد.
براساس اعلام کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، 18 تیم برای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور ثبت‌نام کرده‌اند. ضیاءالحق حافظی و احمدالیاس الیاسی کسانی بودند که برای ثبت‌نام به کمیسیون رفته بودند؛ اما به‌دلیل تکمیل‌نکردن معیارها، کمیسیون از ثبت‌نام آن‌ها خودداری کرده است. محمداشرف غنی، عبدالله عبدالله، گلبدین حکمتیار، محمدحنیف اتمر، رحمت‌الله نبیل، احمدولی مسعود، فرامرز تمنا، عبدالطیف پدرام، نورالحق علومی، زلمی رسول، حکیم تورسن، سیدنورالله جلیلی، عنایت‌الله حفیظ، محمدشهاب حکیمی، محمدابراهیم الکوزی، شیدامحمد ابدالی، غلام‌فاروق نجرابی و نوررحمان لیوال 18 نفری هستند که خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری 1398 نامزد کرده‌اند.
ملازهی: عبدالله عبدالله در کارزار انتخاباتی افغانستان پیشتاز است
آقای محمد ملازهی، کارشناس مسائل شبه‌قاره، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو»، با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری 6مهر افغانستان گفت: واقعیتش این است که از بین 18 نامزدی که برای کارزار ریاست‌جمهوری افغانستان انتخاب شده‌اند، تقریبا از همه جناح‌های فکری در این کشور هستند. از حزب سوسیالیست‌ها و دموکراتیک خلق گرفته تا حزب رادیکال اسلامی حکمتیار یا لیبرال‌های غرب‌گرا مثل اشرف غنی یا سیاستمدارانی که کم‌و‌بیش با جمهوری اسلامی ایران ارتباط دارند مانند عبدالله ‌عبدالله، در این دور از انتخابات دیده می‌شوند.
ملازهی با اشاره به اینکه دراین‌بین بخت عبدالله عبدالله برای پیروزی از بقیه بیشتر است، افزود: باتوجه‌به شرایط کنونی، اگر انتخابات آزادی را در این کشور شاهد باشیم، بخت عبدالله ‌عبدالله برای پیروزی بیشتر دیده می‌شود، اگر حمایت پشتوها را هم داشته باشد. پس‌از‌آن، اشرف غنی نیز بخت خوبی دارد؛ چراکه ارتباط تنگاتنگی با غرب دارد و حاکمیت هم در دستش بوده و می‌تواند از توان دولتی برای پیروزی‌اش استفاده کند.
مشارکت‌نکردن طالبان در انتخابات افغانستان
وی با بیان اینکه رقابت اصلی بین عبدالله ‌عبدالله و اشرف غنی است، گفت: یکی از نامزدها (زلمی رسول) دیروز گفت رقابت نمی‌کند و در حمایت از عبدالله عبدالله کناره‌گیری می‌کند. اگر حواشی در برگزاری انتخابات دیده نشود، اقبال عبدالله عبدالله برای پیروزی بیشتر از دیگران است. این کارشناس امور شبه‌قاره با اشاره به چگونگی حضور طالبان در این دور از انتخابات گفت: قرار بود طالبان یک نامزد معرفی کنند؛ اما فعلا غایب این دور از انتخابات هستند و هنوز تصمیمی برای مشارکت یا معرفی نامزد نگرفتند. معلوم نیست در انتخابات هم شرکت کنند؛ چراکه هنوز دولت افغانستان را قبول ندارند و آن را دست‌نشانده می‌دانند.
«قومیت»؛ عنصر تعیین‌کننده در انتخابات
وی با اشاره به اینکه این احتمال وجود دارد که طالبان انتخابات را هم تحریم کنند، افزود: این احتمال وجود دارد در مناطقی که در تصرف طالبان است، به مردم اجازه مشارکت ندهند؛ ولی اکنون محاسبات متفاوت‌تر است. آن‌ها می‌خواهند قومیت پشتو قدرت را از دست ندهد و این نوع نگاه موجب شده است شاید ارزیابی‌ها این باشد که کمی اجازه مشارکت مردم در مناطق تحت‌تصرف‌شان را در انتخابات بدهند. ملازهی با اشاره به برخی اعتراضات مردمی و تأثیر آن بر مشارکت انتخاباتی این دوره افغانستان، یادآور شد: مسائل اقتصادی در افغانستان تأییدکننده نیست و از قدیم مردم به فقر و فلاکت عادت کردند و آنچه مهم است، موضوعات قومی است و قدرت در قومیت‌گری بیشتر مصداق پیدا می‌کند تا در موضوعات اقتصادی. نمی‌توان گفت مشکلات اقتصادی مانع مشارکت مردم در انتخابات افغانستان می‌شود.
مشارکت در این دور از انتخابات افغانستان ضعیف است
وی با اشاره به ویژگی ممتاز این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان گفت: این اولین‌بار است که انتخابات افغانستان در شرایطی برگزار می‌شود که دولت قانونی درواقع وجود ندارد؛ چراکه دوره پنج‌ساله دولت اشرف غنی تمام شده و براساس حکم دادگاه عالی کشور، یک سالی است به دولت اجازه داده به کار خودش ادامه دهد تا شرایط برای انتخابات آماده شود. وی یادآور شد: در این دور از انتخابات، این احتمال وجود دارد که رأی‌گیری به‌صورت الکترونیکی باشد یا ترکیبی از رأی‌گیری سنتی و الکترونیکی را شاهد باشیم. نباید فراموش کرد به‌دلیل مساعد‌نبودن شرایط، مشارکت این دور از انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان هم ضعیف است.
آشنایی با برخی نامزدهای شاخص انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان
آنچه در‌این‌میان دیده می‌شود، تیم انتخاباتی «دولت‌ساز» به ریاست اشرف غنی، رییس‌جمهوری فعلی افغانستان و تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به ریاست عبدالله عبدالله پیشتاز این دوره از انتخابات هستند. عبدالله پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1393، براساس توافق سیاسی به‌عنوان رییس اجرایی انتخاب شد. محمداشرف غنی متولد سال 1328 در ولایت لوگر است. او از پشتون‌های قبیله احمدزی است که پس از رسیدن به ارگ ریاست‌جمهوری، نام قوم خود را حذف کرد. غنی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در کابل خواند؛ اما برای تحصیلات دانشگاه به لبنان رفت و در دانشگاه آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد و در همانجا با رولا غنی، همسر کنونی‌اش، آشنا شد و ازدواج کرد. اشرف غنی دو مدرک دکترای افتخاری دیگر نیز به‌دست آورده است: یکی را در سال 2007 از دانشگاه سکرانتن آمریکا و دیگری را در سال 2008 از دانشگاه گیلف کانادا گرفت. غنی در سال 2002 به‌عنوان مشاور نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور افغانستان آغاز به کار کرد. «دولت‌سازی، تکمیل فصل ناتمام تاریخی امان‌الله‌خان، برقراری صلح و برپایی دولت مقتدر»، از شعارها و اهداف این تیم انتخاباتی است.
«ثبات و همگرایی» به ریاست عبدالله عبدالله
تیم انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به ریاست عبدالله عبدالله که تاکنون در سه انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان نامزد شده، پیشتاز این دوره از انتخابات است. وی پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1393 و براساس توافقی سیاسی، به‌عنوان رییس اجرایی انتخاب شد. «ثبات و همگرایی، تدبیر و حوصله‌مندی و تغییر ساختار نظام سیاسی فعلی به نظام صدارتی»، از شعارها و اهداف این تیم انتخاباتی است. عبدالله درباره صلح گفت: صلح خواست اکثر مردم افغانستان است؛ اما باید با واقعیت‌های جامعه سازگار باشد و نسخه‌هایی‌ که به‌نام صلح مطرح می‌شود؛ ولی محتوای صلح ندارد، عملی نیست.
تیم انتخاباتی گلبدین حکمتیار
گلبدین حکمتیار، بنیان‌گذار و رهبر حزب اسلامی افغانستان، نامزد دیگر این دور انتخابات است. حکمتیار تا سال 1396 علیه نظام جدید پساطالبانی می‌جنگید و سال گذشته براساس توافقی با دولت صلح کرد. حکمتیار گفت قرار بود وی با شماری از احزاب سیاسی افغانستان ائتلاف کند و تیم انتخاباتی واحدی تشکیل دهد؛ اما ازآنجاکه به‌گفته وی، ائتلاف‌ها در افغانستان ضعیف و ناکام هستند، تصمیم گرفت به‌صورت مستقل وارد کارزار انتخابات شود. «تغییر دولت وحدت ملی و برپایی نظام مقتدر مرکزی و تعدیل قانون اساسی در لویه جرگه براساس طرح تدوین‌شده خودش» از اهداف عمده این تیم انتخاباتی است. حکمتیار نظام فدرالی را عامل تجزیه افغانستان خواند و گفت: نظام صدارتی نتیجه عکس داده است. تیم انتخاباتی «صلح و اعتدال» به ریاست محمدحنیف اتمر، تیم انتخاباتی «امنیت و عدالت» به ریاست رحمت‌الله نبیل، تیم انتخاباتی احمدولی مسعود، تیم انتخاباتی تدبیر و توسعه به ریاست فرامرز تمنا، تیم انتخاباتی عبدالطیف پدرام، تیم انتخاباتی زلمی رسول، تیم انتخاباتی «مردم‌سالاری و توسعه متوازن» به ریاست نورالحق علومی، تیم انتخاباتی «مشارکت و تغییر» به ریاست شیدامحمد ابدالی، تیم انتخاباتی حکیم تورسن، تیم انتخاباتی سید نورالله جلیلی، تیم انتخاباتی عنایت‌الله حفیظ، تیم انتخاباتی محمدشهاب حکیمی، تیم انتخاباتی محمدابراهیم الکوزی، تیم انتخاباتی نوررحمان لیوال و تیم انتخاباتی غلام‌فاروق نجرابی، از دیگر افراد شاخصی هستند که برای این دور از انتخابات افغانستان ثبت‌نام کرده‌اند.
بازنشدن دوهزار مرکز رأی‌گیری به‌دلیل نا امنی
براساس آمار کمیسیون انتخابات افغانستان، حدود 9میلیون و 600هزار نفر برای انتخابات 6مهر این کشور ثبت‌نام کرده‌اند؛ درحالی‌که این رقم برای انتخابات سال گذشته مجلس این کشور حدود 9میلیون نفر بود. تاکنون سه انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان برگزار شده ‌است که در دور اول در سال 1383 بیش از هشت‌میلیون، در دور دوم در سال 1388 با کاهش چشمگیر نزدیک به چهارمیلیون نفر و در دور سوم در سال 1393 با حضور تقریبی 58درصد مردم در انتخابات حضور پیدا کردند.
رییس کمیسیون انتخابات افغانستان اعلام کرد بیش از دوهزار مرکز رأی‌گیری در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور به‌دلیل ناامنی باز نخواهد شد. حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات افغانستان، روز شنبه در نشست خبری در کابل گفت: موقعیت بیش از هفت‌هزار و 300 مرکز رأی‌گیری در سراسر افغانستان مشخص شده؛ ولی این کمیسیون فقط می‌تواند اندکی بیشتر از پنج‌هزار مرکز را فعال کند.
*روح الله فرقانی