بزرگنمايي:

ایران پرسمان -
تاکتیک انحرافی در جبهه اصلاحات
٥٠٧
٠
صبح نو / متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
چه کسی است نداند جبهه اصلاح‌طلبی دچار انشقاق‌ها و انشعاب‌های درون‌جناحی است که هربار به بهانه‌ای سر باز می‌کند؟ آخرینش هم صف‌آرایی کارگزارانی‌ها و اتحاد ملتی‌ها بر سر چگونگی انتخاب نجفی به‌عنوان شهردار تهران بود. با همه این اقوال، این اختلافات به‌طورهوشمندانه و بابرنامه‌ای از سوی اصلاحاتی‌ها ضریب می‌یابند؛ ضریبی که هدفش تظاهر به شکست از قبل پیش‌بینی‌شده دربرابر رقیب، در انتخابات مجلس یازدهم است.
حمایت در جلوت، نقد در خلوت
اصلاح‌طلبان در سال 92 با گذر از نامزد نزدیک به خود، آقای محمدرضا عارف، در ائتلاف با جریان اعتدال، زمینه‌های حمایت از دکترروحانی را فراهم کردند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اگر جریان اصلاحات خیال حمایت از روحانی به سرش نمی‌زد، روحانی نمی‌توانست با اختلاف فقط 200هزار رأی، گوی سبقت را از محمدباقر قالیباف برباید. اصلاح‌طلبان در دوره اول دولت تدبیر و امید، سیاست «حمایت در جلوت، نقد در خلوت» را دربرابر پاستورنشینان پیش بردند. به این معنا که دولت باید در رسانه‌های اصلاح‌طلبی به شدیدترین وجهی حمایت می‌شد؛ اما در محافل و جلسات خصوصی، طعن و تشر را به جان می‌خرید. انتقادات در خفای رییس دولت اصلاحات به ترکیب کابینه اول ازجمله فکت‌هایِ بخش دوم سیاست مزبور بود.
اصلاح‌طلبان در بیرون از گعده‌های نخبگانی خود، حمایت تمام‌قد از سیاست‌های دولت را اعلام می‌کردند. برهمین‌اساس، مذاکرات هسته‌ای دولت با طرف‌های غربی با حمایت‌های بی‌شائبه جریان اصلاحات روبه‌رو و احیانا هر جریان و صدای مخالفی ولو از سر دلسوزی، با چماق «دلواپسی» از صحنه به‌در شد. در حوزه داخلی نیز، دولت از پشت‌گرمی کامل اصلاح‌طلبان برخوردار بود. با‌این‌حال، در روزها و ماه‌های پایانی دولت اول، زمزمه عبور تمام‌عیار اصلاح‌طلبان از روحانی به مشام‌ها رسید. حتی از برخی منابع متقن شنیده شد که اصلاح‌طلبان در دوراهی حمایت از روحانی یا جهانگیری مانده‌اند و حتی نامزدی «آقای معاون اول» در انتخابات، برای تغییر موضع احتمالی جریان اصلاحات، درصورت تضعیف جایگاه روحانی در نظرسنجی‌های مردمی بوده است.
آغاز فصل جدایی
حساب دولت دوم تا حد زیادی از دولت اول سوا شد. اصلاح‌طلبان که در انتخابات 96، پرشورتر از انتخابات 92، پای کار حمایت از حسن روحانی آمدند، پس از رأی آوری کاندیدای دلخواهشان خاصه پس از معرفی ترکیب کابینه دوم، امید را با ناامیدی و گرما را با سرما تاخت زدند. عمده چهره‌های اصلاح طلب، از ترکیب کابینه دوم زار و گله‌مند بودند؛ به‌ویژه از تمدید صندلی رحمانی فضلی در ساختمان بتنی خیابان فاطمی و سربرآوردن چهره‌های جدیدی مانند آذری جهرمی که او را به داشتن سوابق امنیتی در سال 88 متهم می‌کردند.
تیغ‌های آخته
هرچه بود، ترکیب کابینه دوم روحانی با همان صلابتی که با تاخت‌وتاز منتقدان مواجه شد، از سوی مجلسِ تحت سلطه دو فراکسیون امید و مستقلین تأیید شد. از دید اصلاح‌طلبان، روحانی از چپ رویگردان شده و به راست چرخیده بود؛ اما گوش رییس‌جمهوری و اطرافیانش از این تحلیل‌ها پر بود. اصلاح‌طلبان با مشاهده بی‌خیالی دولت دربرابر انتقادهای جناحی خود و لرزان‌شدن جایگاهشان در میانه سیاست‌ورزی‌های دولت، پروژه فشار حداکثری بر پاستور را کلید زدند. آن‌ها برخلاف دولت اول، جای طرح نقد و حمایت را تغییر دادند: نقد به حوزه عمومی پای گذاشت و قامت حمایت، نحیف‌تر و لاغرتر از قبل شد. در‌این‌میان، رادیکال‌های جناح اصلاح‌طلب و برخی اطرافیان رییس‌جمهوری که از قضا سکانداران حزب اعتدال و توسعه نیز هستند، علیه یکدیگر تیغ‌ها را از نیام درآوردند و با عتاب و خطاب، ازهم برائت جستند. نمونه عینی‌اش به اظهارات سال گذشته آقای محمود واعظی، رییس‌دفتر رییس‌جمهوری بازمی‌گردد که رسما و علنا داستان ائتلاف با اصلاح‌طلبان در سال 92 را از اول زیر سوال برد. البته پیش از واعظی، آقای سعید حجاریان، تئوریسین اصلاح طلب، نیز در یادداشتی، عقد اخوت جریان اصلاحات با حسن روحانی در انتخابات‌های 92 و 96 را رد کرد.
شکوری راد: دولت به عقب برگشته است
سیاست نقد در جلوت، در یک سال گذشته به‌طور صریح‌تر و شفاف‌تر از سوی اصلاح‌طلبان پیگیری شده است. آن‌ها پس از خروج آمریکا از برجام و شکست رؤیاپردازی‌های سراییده‌شده در دولت اول، برای آنکه احیانا ناکامی‌های سیاسی و اقتصادیِ متأثر از لوث‌شدن برجام احیانا دامنگیر آن‌ها نشود، به نقد همه‌جانبه از دولت روی آورده‌اند. اخیرا رییس دولت اصلاحات در گعده‌ای از دولت و مجلس خواسته تا پاسخگویی به مردم را پیشه راه خود کنند. آقای علی شکوری‌راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت، نیز با انتقاد از عملکرد دولت، مدعی شد که دولت به عقب بازگشته است. شکوری‌راد گفت: دولت به عقب برگشته است و مردم امیدشان را به دولتی که قرار بود «دولت امید» باشد، از دست داده‌اند. شکوری‌راد با اشاره به آقای مرتضی حاجی، وزیر دولت اصلاحات، نیز اخیرا در گفت‌وگویی با روزنامه «صبح‌نو»، ضمن انتقاد از دولت، تلویحا اعلام کرد که قوه مجریه برای حل مشکلات معیشتی مردم برنامه مدونی اعلام نکرده است.
تاکتیک انحرافی
درپیش‌بودن انتخابات مجلس که قرار است اسفندماه امسال یازدهمین دوره‌اش برگزار شود، اصالت را از انتقادات اخیرا تشدیدشده اصلاح‌طلبان از دولت ستانده است. به‌بیان‌بهتر، الیت‌های جریان اصلاحات سعی دارند با تندکردن شیب انتقادات خود از دولت، حیثیت مخدوش‌شده خود را ترمیم کنند تا بلکه با این حربه، سبد رأی‌شان در انتخابات پیش‌رو، همچنان برای جامعه مخاطب خریدار داشته باشد. از سوی دیگر، اصلاح‌طلبان با تشدید صوری اختلافات بین خود، می‌کوشند رقیب را از انشقاق و نبود وحدت در جریان خودی خاطرجمع کنند تا با این تاکتیک، اصول‌گرایان به پیروزی در انتخابات سرخوش و مطمئن شوند. اختلاف بر سر «مشارکت مشروط» در انتخابات که حجاریان نخستین‌بار آن را تئوریزه کرد، اختلاف بر سر مسأله گفت‌وگو با شورای نگهبان و نهایتا اختلاف بر سر شیوه ورود به عرصه انتخابات، ازجمله تباینات تقلبی و جعلی اصلاح‌طلبان برای فریب حریف سیاسی‌شان است.
*حسام رضایی