دانشمندان چگونه عمر آثار باستانی هزار ساله را محاسبه می‌کنند؟
خردنامه
بزرگنمايي:
ایران پرسمان -
k ٤.٨
٢
یورونیوز / آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که باستان‌شناسان چگونه قدمت آثار باستانی، مثلا نقاشی‌ها و نگاره‌های غار لاسکو در فرانسه را که نوع بشر 17٬300 سال پیش ترسیم کرد، تعیین می‌کنند؟ یا قدمت «کفن تورین» در ایتالیا را، که به باور بسیاری کفن عیسی مسیح بوده است؟ یا این که دانشمندان چگونه می‌توانند زمان و سال مرگ یک مومیایی را تعیین کنند؟
تعیین قدمت و عمر آثار و اجساد به جا مانده از هزاران سال پیش با اندازه گیری فعالیت یا تعیین عمر کربن14 ممکن شده است.
یک ماده ارگانیک با منشا گیاهی یا حیوانی هم کربن-14 دارد و هم کربن-12. کربن-14 نوعی رادیواکتیو است و میزان آن در هر ماده ارگانیک تا زمانی که زنده است به دلیل ارتباط با اتمسفر، ثابت می‌ماند.
وقتی یک ماده زنده می‌میرد دیگر کربن14 جذب نمی‌کند، با سرعتی ثابت تجزیه می‌شود و رادیواکتیویته طبیعی آن به آرامی کاهش می‌یابد.
هر 5730 سال نیمی از اتم‌های کربن14 به نیتروژن تبدیل می‌شوند. به این پدیده نیمه عمر می‌گویند.
«ویلارد لیبی» آمریکایی به خاطر کشف همین ماهیت «کرونومتری» کربن14 بود که جایزه نوبل شیمی را در سال 1960 از آن خود کرد.
دانشمندان برای تعیین عمر یک ماده نمونه، کمیت کربن14 آن را با اندازه‌گیری رادیواکتیوته، یا با شمارش اتم‌های کربن14 آن ماده به روش طیف‌سنجی مشخص می‌کنند. به عبارت دیگر دانشمندان زمان مرگ یک ارگانیسم را با مقایسه میزان کربن14 و کربن12 که همیشه ثابت می‌ماند، معلوم می‌کنند.
این تکنیک، روشی بسیار دقیق در باستان‌شناسی، لرزه‌نگاری و آتشفشان شناسی، هواشناسی، کشاورزی و اقیانوس‌شناسی است، اما محدودیت‌های خود را هم دارد؛ عمر نمونه مورد مطالعه نباید بیشتر از 50 هزار سال باشد چرا که مقدار کربن آن بسیار کم است و فقط در تخمین عمر ارگانیسم زنده جواب می‌دهد نه به عنوان مثال سنگ.
لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/36130/