بزرگنمايي:

پرسمان_طبق طرحی که اخیرا کلیات آن را در شور اول صحن علنی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و برای بررسی جزئیات به کمیسیون‌های ذیربط مجلس ارجاع شده، قرار بر این است که با حفظ ساختار حوزه‌های انتخابیه شهرستانی، از بین افرادی که حد نصاب تعیین شده در حوزه فرعی(شهرستان) را داشته باشد، هر فردی که رای بیشتری در استان داشته باشد به عنوان نماینده آن حوزه انتخاب شود.

این اصلاح ساختار انتخاباتی که اصلاح نظام اکثریتی است و در جهت انتخاب افراد کلان‌تر و افراد توانمندتر مطرح شده است، هر چند دارای مزایایی است ولی اشکالات زیادی دارد که در اینجا به اختصار به بخشی از این مشکلات تیتروار اشاره می شود:

1) انتخاب این نظام انتخاباتی اگرچه شرایط را نسبت به وضع موجود بهتر می‌کند ولی یک نظام انتخاباتی مطلوب نیست و بخش عمده‌ای از اشکالات وارده به نظام انتخاباتی اکثریتی را حل نمی‌کند.

2) انتخاب نصاب بیست درصد برای روشنی رای حوزه فرعی(شهرستانی) و ورود به مرحله رقابت‌های استانی مبنای قابل دفاعی ندارد و این نصاب می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد وزن حوزه‌های فرعی و انتخاب افراد بیشتر خواهد شد.

3) اگر نصاب در حوزه‌های فردی پایین باشد نمایندگان انتخاب شده اهمیت کمتری برای حوزه‌های فردی قائل شده و بیشتر وقت خود را صرف حل مشکلات شهرها و مناطق پر جمعیت استان می‌نمایند. در این صورت بیشترین ضرر و زیان متوجه مناطق کم‌جمعیت و محروم استان خواهد شد.

4) تبلیغ در حوزه بزرگتر استانی نسبت به حوزه شهرستانی مستلزم صرف هزینه‌های مالی بیشتر است که کاندیداها را وادار به استفاده از اسپانسرهای مالی و مدیون شدن به باندهای ثروت و مکنت خواهد کرد.

5) چون ساختارهای تعریف شده‌ای برای انتخاب کاندیداها در سطح حوزه‌های شهرستان(فرعی) وجود ندارد با دخالت پدرسالاران جریان‌های سیاسی شانس ورود افراد تامین‌کننده مالی لیست‌ها و آقازاده‌ها بیشتر خواهد شد.

6) اگر در گذشته نگرانی حاکمیت اقلیت منسجم بر اکثریت غیر منسجم فقط در برخی از حوزه‌های فرعی وجود داشت با افزایش محدوده حوزه‌های فرعی به حوزه‌های استانی به مراتب بیشتر است. در استان‌هایی که اقلیت‌های مذهبی در مقابل اکثریت مذهبی یا اقلیت قومی در مقابل اکثریت‌های قومی وجود دارد توجه به این دغدغه جدی‌تر است.

7) هرچند اکثریت مجلس در شور اول به کلیات این طرح رای مثبت داده است ولی تضمینی برای تایید جزییات طرح در شور دوم در صحن مجلس وجود ندارد. قطعا در شور دوم نمایندگانی که فضا و بستری برای انتخاب شدن خود در صورت اصلاح نظام انتخاباتی نمی‌بینند به این طرح رای نخواهند داد.

8) این طرح اگرچه تکلیف انتخابات را در یک مرحله روشن می‌کند و نیازی به برگزاری مرحله دوم انتخابات نیست ولی هزینه‌های تبلیغات استانی در این نظام به‌مراتبی از برگزاری انتخابات در دور دوم در برخی از حوزه های انتخاباتی بیشتر است.

به نظر می‌رسد مناسب‌ترین نظام انتخاباتی برای کشور ما که دارای حوزه‌های تک نماینده‌ای و استفاده از نظام انتخاباتی تناسبی برای حوزه های چند نماینده ای به صورت مبسوط اشاره خواهد شد.